پرسش و پاسخ های مدیریت ساخت و پروژه

سلام و وقت بخیر،
آیا اطلاع دارید که چرا برنامه زمان‌بندی پروژه با وجود آن‌که یک سند و ابزار حقوقی قراردادی محسوب می‌شود، برخلاف نقشه‌های مهندسی یا تأمین به‌موقع متریال، در صورت عدم تهیه یا تاخیر در ارائه، منجر به توقف کار در مرحله اجرا نمی‌شود؟ به نظر شما، آیا راهکاری وجود دارد که بتوان عدم ارائه برنامه زمان‌بندی را مشابه نبود نقشه‌های مهندسی، عدم تحویل متریال و مواردی که عملاً کار را متوقف می‌کنند به عاملی برای توقف عملیات اجرایی تبدیل کرد؟

نمایش پاسخ

اگر بخواهم برای آزمون PMP تا حدود اردیبهشت‌ماه آماده شوم، آیا مسیر مدیریت ساخت طراحی‌شده در موسسه از نظر شما کافی و مناسب است؟

نمایش پاسخ

با سلام و احترام
خواهشمندم بفرمایید آیا قرارداد مشارکت در ساخت را می‌توان در قالب یکی از انواع قراردادهای BOT ،Product Sharing یا Buy-Back طبقه‌بندی کرد؟
در صورت مثبت بودن پاسخ، این نوع قرارداد از نظر ماهیت به کدام‌یک از قالب‌های مذکور نزدیک‌تر است؟

نمایش پاسخ

سلام و احترام
بنده فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی معماری هستم و قصد دارم تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد ادامه دهم.
از آنجا که علاقه‌ای به کار با نرم‌افزارهای معماری و فعالیت‌های پشت‌سیستمی ندارم و بیشتر به امور اجرایی تمایل دارم، در انتخاب رشته مناسب برای مقطع ارشد دچار تردید شده‌ام.

دوستان رشته مدیریت پروژه را پیشنهاد داده‌اند، اما در برخی آگهی‌های استخدامی مشاهده کرده‌ام که برای عنوان شغلی «کارشناس کنترل پروژه»، وظایفی مشابه دفتر فنی نیز ذکر شده است.
مایلم بدانم آیا معمولاً چنین هم‌پوشانی‌ای وجود دارد یا خیر؟ همچنین آیا در حوزه مدیریت پروژه تمرکز بیشتر بر مباحث مدیریتی و تحلیلی است و تسلط بر یک یا دو نرم‌افزار مانند MSP کافی محسوب می‌شود؟

از سوی دیگر، به دلیل ماهیت اجرایی‌تر رشته عمران، در این زمینه نیز تردید دارم که آیا ادامه تحصیل در این رشته برای فعالیت‌های میدانی گزینه مناسب‌تری است؟ (با یادگیری نرم‌افزارهایی مانند ETABS نیز مشکلی ندارم.)
در نهایت، مایل هستم بدانم در صورت تغییر رشته به مدیریت پروژه یا عمران، از نظر عضویت و اخذ صلاحیت در نظام مهندسی (به‌جز طراحی معماری که طبیعتاً امکان‌پذیر نیست) با محدودیتی مواجه نخواهم شد؟

از وقتی که برای مطالعه و راهنمایی بنده اختصاص می‌دهید صمیمانه سپاسگزارم.

نمایش پاسخ

سلام و وقت بخیر

یک پرسش در خصوص بررسی لایحه تأخیرات پیمانکار داشتم.
در زمان تحلیل تاخیرات، آیا لازم است مدت تاخیر هر فعالیت به‌صورت جداگانه و در مقایسه با برنامه زمان‌بندی مصوب بررسی شود و سپس تاخیرات منتسب به کارفرما نیز به‌طور مستقل نسبت به همان برنامه مصوب ارزیابی گردد؟

به‌عنوان مثال، اگر پیمانکار در یکی از فعالیت‌های اولیه پروژه دچار تاخیر شود و در نتیجه آن، برخی از اقدامات کارفرما مانند تأمین یا خرید مصالح نیز با تاخیر مواجه گردد، در چنین شرایطی نحوه محاسبه مدت تاخیرات منتسب به هر یک از طرفین چگونه باید انجام شود؟

پیشاپیش از راهنمایی و زمانی که برای پاسخگویی اختصاص می‌دهید سپاسگزارم.

نمایش پاسخ

در پروژه‌ای با ماهیت EPC صنعتی، چنانچه طراحی پایه توسط کارفرما یا مشاور وی انجام شده باشد و پیمانکار EPC پیش از پایان مهلت ۴۲ روزه نسبت به صحه‌گذاری طراحی پایه اقدام کرده و نواقص یا اشکالاتی را شناسایی و به کارفرما اعلام نماید، آیا مسئولیت و هزینه‌های ناشی از تغییرات احتمالی بر عهده کارفرما خواهد بود؟

نمایش پاسخ

با سلام و احترام،
سوالی در خصوص قراردادهای EPC مطرح است: نقشه‌هایی که پیمانکار در زمان انعقاد قرارداد ارائه می‌کند، آیا باید در همان مقطع توسط کارفرما بررسی و ارزیابی شوند یا خیر؟

در یک قرارداد مشخص، پیمانکار مجموعه‌ای از نقشه‌ها را ارائه کرده است. در ادامه و طی مراحل اجرا، با تغییر مشاور پروژه، نقشه‌ها مورد بازبینی قرار گرفته و مشاور جدید ایرادات اساسی بر آن‌ها وارد کرده است. پیمانکار نیز پس از مواجهه با این ایرادات، به غیرقابل اجرا بودن نقشه‌های اولیه پی برده و نقشه‌های اصلاح‌شده را اجرا نموده است.

اکنون پرسش این است که با توجه به اینکه نقشه‌های اولیه توسط خود پیمانکار تهیه و ارائه شده‌اند، آیا مسئولیت کامل ایرادات و مغایرت‌های نقشه‌ها متوجه پیمانکار خواهد بود یا خیر؟

نمایش پاسخ

با سلام و احترام
ابتدا مایلم از برگزاری دوره‌ی ارزشمند «قراردادهای سه عاملی طرح-مناقصه-ساخت و نکات مهم برای بهبود آن‌ها» صمیمانه قدردانی نمایم.

در بسیاری از پروژه‌های کشور، شرکت مشاور که مسئولیت نظارت را برعهده دارد، به دلیل فاصله‌ی زمانی میان مرحله‌ی طراحی و مرحله‌ی اجرا، عموماً از مشاور طراح مستقل است و هم‌زمان با پیمانکار اصلی وارد پروژه می‌شود. با وجود این، معمولاً همان شرکت به‌عنوان مشاور اصلی کارفرما ایفای نقش می‌کند و جایگاه «مدیر ساخت» در ساختار پروژه تعریف نمی‌شود.
پرسش اینجاست که آیا در پروژه‌های بین‌المللی نیز چنین رویکردی مرسوم است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، جایگاه شرکت مشاور ناظر در این ساختار چگونه تعریف می‌شود و نحوه‌ی تعامل آن با مدیر ساخت به چه شکل خواهد بود؟ زیرا در طول دوره، توضیحات مستقلی درباره‌ی این موضوع ارائه نشد.

از راهنمایی و توضیحات حضرت‌عالی پیشاپیش سپاسگزارم.

نمایش پاسخ

دو پرسش در ارتباط با موضوع تاخیرات پیمانکاران مطرح است:
1. آیا در شرایطی که پیمانکار در تقویم پروژه روزهای تعطیل را به‌عنوان روزکاری لحاظ کرده باشد تعطیلات تقویمی به‌عنوان تاخیر مجاز در نظر گرفته می‌شود؟
2. در فرایند محاسبه تاخیرات پیمانکار، آیا فعالیت‌هایی که دارای شناوری هستند باید پس از کسر مدت شناوری‌شان مورد محاسبه قرار گیرند؟

نمایش پاسخ

در حال حاضر پیشرفت فیزیکی پروژه حدود ۷۰٪ است همچنین لایحه تاخیرات ما بررسی شده و تاخیرات با تأیید کارفرما مجاز اعلام شده است، اکنون قصد دارم کارکرد تعدیل را محاسبه کنم. سؤال من این است که آیا در این مرحله، علاوه بر به‌روزرسانی شاخص تعدیل، امکان تغییر ضریب از ۰.۹۵ به ۰.۹۷۵ نیز وجود دارد؟

نمایش پاسخ

در صورتی که پیمانکار ضمانت‌نامه انجام تعهدات را ارائه نکرده باشد، اما قرارداد با وی منعقد شده و در تاریخ ۱ تیر به او ابلاغ شده باشد، چنانچه صورت‌وضعیت شماره یک پیمانکار در تاریخ ۱۵ مرداد به تأیید کارفرما رسیده باشد، آیا از این پس تاخیر کارفرما در پرداخت صورت‌وضعیت، جزو تاخیرات مجاز پیمانکار محسوب می‌شود یا کارفرما می‌تواند ادعا نماید که «با توجه به عدم ارائه ضمانت‌نامه انجام تعهدات، این تاخیر جزو تاخیرات مجاز پیمانکار نیست»؟

نمایش پاسخ

با سلام و احترام،

ضمانت‌نامه پیش‌پرداخت معادل کل مبلغ پیش‌پرداخت (به‌عنوان مثال ۲۰ درصد مبلغ پیمان) تعیین شده است. شیوه پرداخت پیش‌پرداخت از سوی کارفرما در سه قسط به شرح زیر است: ۸ درصد پس از تحویل زمین، ۶.۵ درصد پس از تجهیز کارگاه و ۵.۵ درصد پس از تحقق ۳۰ درصد پیشرفت مالی.

۱. آیا پیمانکار موظف است در ابتدای کار، ضمانت‌نامه‌ای معادل کل مبلغ پیش‌پرداخت ارائه نماید، یا می‌تواند پیش از سررسید هر یک از اقساط، ضمانت‌نامه‌ای متناسب با مبلغ همان قسط تسلیم کند؟
۲. چنانچه پیمانکار در تاریخ ۱ تیر، عملیات تجهیز کارگاه را به‌طور کامل انجام داده و برنامه زمانی را به تأیید مشاور رسانده باشد، اما نامه درخواست پرداخت قسط دوم پیش‌پرداخت را در تاریخ ۲۰ تیر ارسال کند، معیار محاسبه تاخیر مجاز مالی، تاریخ ۱ تیر خواهد بود یا ۲۰ تیر؟

با تشکر

نمایش پاسخ

با سلام و احترام،

1. در صورتی که پیمانکار نسبت به تهیه نقشه‌های شاپ اقدام نموده و آن‌ها را به مشاور ارسال کند، اما مشاور در تأیید یا ابلاغ دستور اصلاح آن‌ها تاخیر نماید، آیا پیمانکار مکلف است اجرای کار را بر اساس همان نقشه‌های اولیه ادامه دهد و از ایجاد هرگونه تاخیر در عملیات اجرایی خودداری کند یا آنکه باید تا دریافت پاسخ مشاور منتظر بماند؟ همچنین، آیا مدت زمانی که پیمانکار در انتظار پاسخ مشاور سپری می‌کند، به عنوان تاخیر مجاز قابل محاسبه است؟

2. به طور کلی، در صورتی که در مفاد قرارداد تصریحی در این خصوص وجود نداشته باشد، آیا پیمانکار بلافاصله پس از ارسال نقشه‌های شاپ، حق انتظار دریافت پاسخ از سوی مشاور را دارد، یا آنکه باید حداقل مهلتی را به عنوان حق مشاور در نظر گرفت و صرفاً پس از انقضای آن مهلت، مدت انتظار به عنوان تاخیر مجاز محسوب خواهد شد؟

با تشکر

نمایش پاسخ

با سلام و احترام

در بسیاری از قراردادهای پیمان، بندی با این مضمون درج می‌شود:
«پیمانکار موظف است برنامه‌ی زمانی تفصیلی را تهیه کرده و به تأیید مشاور برساند.»

در این خصوص، دو پرسش مطرح است:
1. در صورتی که در این بند، مهلتی برای تهیه و ارائه‌ برنامه‌ی زمانی تفصیلی تعیین نشده باشد،
کارفرما با استناد به کدام مرجع می‌تواند مدتی مشخص را به‌عنوان مهلت برای پیمانکار در نظر بگیرد؟
آیا می‌توان چنین تفسیر کرد که چون مهلتی تعیین نشده است، پیمانکار موظف است بلافاصله پس از ابلاغ قرارداد، این تعهد را اجرا کند؟

2. در صورتی که پیمانکار به این تعهد عمل نکند یا در مهلت مقرر نسبت به تهیه و ارائه‌ی برنامه‌ی زمانی اقدام نکند،
چه تبعاتی ممکن است برای او به‌دنبال داشته باشد؟

با تشکر

نمایش پاسخ

در یکی از پروژه‌ها، در تاریخ مشخصی نامه‌هایی از سوی پیمانکار به مشاور و از طرف مشاور به کارفرما جهت آغاز فرایند تحویل موقت ارسال شده است. با این حال، عملیات تحویل موقت با تاخیری حدود شش ماه انجام شده است. در صورتجلسه تحویل موقت نیز به این نامه‌ها استناد شده و تاخیر مذکور، با کسر ۲۰ روز مهلت مقرر برای تحویل، به عنوان تاخیر مجاز تلقی شده است.
- موضوع قابل بحث آن است که در خصوص تاخیرات مالی ناشی از عدم پرداخت مطالبات (موضوع بخشنامه شماره ۵۰۹۰)، تاریخ مبنای این نوع تاخیرات به‌منظور بررسی هم‌پوشانی با سایر تاخیرات فنی چه تاریخی باید در نظر گرفته شود؟
- آیا ملاک، تاریخ تحویل مندرج در قرارداد است (یعنی ۲۰ روز پس از نامه مشاور مبنی بر آمادگی برای تحویل موقت) یا تاریخ واقعی تحویل موقت که چند ماه پس از آن محقق شده است؟

دیدگاه پیمانکار آن است که تاریخ تحویل مندرج در قرارداد باید ملاک قرار گیرد، چرا که پس از آن، هیچ‌گونه فعالیت اجرایی در پروژه صورت نگرفته و پروژه عملاً وارد دوره‌ی تاخیر در تحویل شده است.
در مقابل، مشاور معتقد است که تاریخ واقعی تحویل باید به‌عنوان مبنای محاسبه در نظر گرفته شود، هرچند که در این حالت، بخشی از تاخیرات مالی با تاخیر ناشی از تحویل موقت هم‌پوشانی پیدا کرده و عملاً مستهلک می‌شوند.
خواهشمند است در صورت وجود بخشنامه، مستند قانونی یا مرجع فنی قابل استناد در این خصوص، راهنمایی فرمایید.

نمایش پاسخ

برای شروع یادگیری مباحثی مانند لایحه تاخیرات، نقشه‌خوانی، اصول قراردادها و کنترل پروژه، چه مسیر آموزشی پیشنهاد می‌شود؟

نمایش پاسخ

از نظر جایگاه شغلی و حقوق، کدام مسیر آینده بهتری دارد؟ دفتر فنی یا مدیر پروژه؟

نمایش پاسخ

آیا برای تبدیل شدن به یک مدیر پروژه حرفه‌ای، لازم است حتماً تجربه دفتر فنی داشته باشیم؟

نمایش پاسخ

چالش‌های اجرای صحیح دفتر فنی در پروژه‌ها چیست و چگونه می‌توان، عملکرد آن را بهبود داد؟

نمایش پاسخ

آیا دفتر فنی و مدیریت پروژه دو مسیر شغلی مجزا هستند؟ ارتباط این دو با مدیریت ساخت چیست؟

نمایش پاسخ
“ بزرگترین و تخصصی‌ترین رویداد مدیریت ساخت کشور ” جزئیات رویداد