پرسش و پاسخ های مدیریت ساخت و پروژه

با سلام و احترام،

ضمانت‌نامه پیش‌پرداخت معادل کل مبلغ پیش‌پرداخت (به‌عنوان مثال ۲۰ درصد مبلغ پیمان) تعیین شده است. شیوه پرداخت پیش‌پرداخت از سوی کارفرما در سه قسط به شرح زیر است: ۸ درصد پس از تحویل زمین، ۶.۵ درصد پس از تجهیز کارگاه و ۵.۵ درصد پس از تحقق ۳۰ درصد پیشرفت مالی.

۱. آیا پیمانکار موظف است در ابتدای کار، ضمانت‌نامه‌ای معادل کل مبلغ پیش‌پرداخت ارائه نماید، یا می‌تواند پیش از سررسید هر یک از اقساط، ضمانت‌نامه‌ای متناسب با مبلغ همان قسط تسلیم کند؟
۲. چنانچه پیمانکار در تاریخ ۱ تیر، عملیات تجهیز کارگاه را به‌طور کامل انجام داده و برنامه زمانی را به تأیید مشاور رسانده باشد، اما نامه درخواست پرداخت قسط دوم پیش‌پرداخت را در تاریخ ۲۰ تیر ارسال کند، معیار محاسبه تاخیر مجاز مالی، تاریخ ۱ تیر خواهد بود یا ۲۰ تیر؟

با تشکر

با سلام و احترام،

1. در صورتی که پیمانکار نسبت به تهیه نقشه‌های شاپ اقدام نموده و آن‌ها را به مشاور ارسال کند، اما مشاور در تأیید یا ابلاغ دستور اصلاح آن‌ها تاخیر نماید، آیا پیمانکار مکلف است اجرای کار را بر اساس همان نقشه‌های اولیه ادامه دهد و از ایجاد هرگونه تاخیر در عملیات اجرایی خودداری کند یا آنکه باید تا دریافت پاسخ مشاور منتظر بماند؟ همچنین، آیا مدت زمانی که پیمانکار در انتظار پاسخ مشاور سپری می‌کند، به عنوان تاخیر مجاز قابل محاسبه است؟

2. به طور کلی، در صورتی که در مفاد قرارداد تصریحی در این خصوص وجود نداشته باشد، آیا پیمانکار بلافاصله پس از ارسال نقشه‌های شاپ، حق انتظار دریافت پاسخ از سوی مشاور را دارد، یا آنکه باید حداقل مهلتی را به عنوان حق مشاور در نظر گرفت و صرفاً پس از انقضای آن مهلت، مدت انتظار به عنوان تاخیر مجاز محسوب خواهد شد؟

با تشکر

با سلام و احترام

در بسیاری از قراردادهای پیمان، بندی با این مضمون درج می‌شود:
«پیمانکار موظف است برنامه‌ی زمانی تفصیلی را تهیه کرده و به تأیید مشاور برساند.»

در این خصوص، دو پرسش مطرح است:
1. در صورتی که در این بند، مهلتی برای تهیه و ارائه‌ برنامه‌ی زمانی تفصیلی تعیین نشده باشد،
کارفرما با استناد به کدام مرجع می‌تواند مدتی مشخص را به‌عنوان مهلت برای پیمانکار در نظر بگیرد؟
آیا می‌توان چنین تفسیر کرد که چون مهلتی تعیین نشده است، پیمانکار موظف است بلافاصله پس از ابلاغ قرارداد، این تعهد را اجرا کند؟

2. در صورتی که پیمانکار به این تعهد عمل نکند یا در مهلت مقرر نسبت به تهیه و ارائه‌ی برنامه‌ی زمانی اقدام نکند،
چه تبعاتی ممکن است برای او به‌دنبال داشته باشد؟

با تشکر

1. آیا در هنگام تمدید مدت پیمان (EOT)، میزان پیشرفت برنامه‌ای با میزان پیشرفت واقعی در تاریخی که برنامه به‌روزرسانی (Reschedule) شده باید برابر باشد؟ (یعنی انحراف از برنامه باید صفر باشد؟)
2. این موضوع در زمان برنامه‌ریزی مجدد (Replan) چگونه است؟
3. در زمانی که تاخیر وجود داشته و کارفرما الزام به تدوین برنامه جبرانی (Catch Up) دارد وضعیت چگونه است؟

متاسفانه هنوز نتوانسته‌ام یک دید کلی در خصوص فرم‌ها و چک‌لیست‌های مربوط به بازدید دوره‌ای کار، ورود و خروج مصالح و تجهیزات کارگاه و همچنین تنظیم چک‌لیست مدارک فنی برای کنترل کیفیت کارهای کارگاهی بدست آورم. از این‌رو خواهشمندم در صورت امکان نمونه فرم‌های مشابه را در اختیار من قرار دهید یا اینکه راهنمایی بفرمایید که چه مواردی باید در هر یک از این فرم‌ها گنجانده شود.

من در یک شرکت مشاوره مهندسی (طراحی و نظارت) فعالیت می‌کنم که تاکنون سیستم مدیریت اسناد مهندسی نداشته و برنامه مشخصی برای تبادل مدارک نیز وجود ندارد. پیشنهاد خود را برای راه‌اندازی یک سیستم مدیریت اسناد ساده ارائه دهید و آیا از نظر شما SharePoint می‌تواند در مرحله اولیه به ما کمک کند تا لیست مدارک را به‌صورت به‌روز در اختیار اعضای پروژه قرار دهیم؟

طبق توافقات اولیه، کارفرما موظف به پرداخت قسط سوم پیش‌پرداخت به پیمانکار بوده اما تا پایان پروژه مبلغی به اسم پیش‌پرداخت، پرداخت نشده است ولی صورت وضعیت پرداخت‌شده و در این بازه‌ هم دقیقا مطابق مبلغ قسط سوم میلگرد به پیمانکار تحویل داده شده؛ حال آیا پیمانکار همچنان می‌تواند به دلیل تأخیر در پرداخت قسط سوم، ادعایی داشته باشد؟

 یک قرارداد هست با موضوع احداث یک ساختمان سه‌طبقه به مدت 10 ماه، اسکلت طبقه اول را پیمانکار ساخته؛ اما اسکلت طبقه دوم و سوم را کارفرما به دلیل ناتوانی پیمانکار، خودش اجرا کرده است؛ حال برای محاسبه تاخیرات، آن سه ماه که کارفرما خودش کار را انجام داده جز تاخیرات مجاز است یا از مدت قرارداد کل کسر می‌شود؟

در محاسبه تاخیرات مالی بر اساس بخشنامه 5090 آیا در صورت افزایش یا کاهش ۲۵ درصد مبلغ پیمان، مبلغ اولیه پیمان نیز در فرمول‌ها تغییر می‌کند؟

آیا به دلیل تاخیر در پرداخت صورت‌وضعیت می‌توان از بخشنامه ۵۰۹۰ برای تمدید پیمان برای قراردادهای EPC صنعتی و غیر صنعتی استفاده کرد؟
پیش‌تر استفساریه سازمان برنامه و بودجه در این زمینه و ماده ۵۳-۸ باعث میشد خیلی‌ها استفاده از این بخشنامه را در پیمان‌های EPC غیرقابل استفاده بدانند.
اما این ماده درباره میزان خسارت صحبت می‌کند و جهت تمدید مدت پیمان موضوعی ذکر نشده است. سوال این است که برای مدت تمدید چه باید کرد؟

در پروژه‌ای پیمانکار باید بر اساس قرارداد، ساخت را انجام دهد (یعنی فقط فاز C بر عهده پیمانکار هست) و مهندسی و تامین مصالح بر عهده طراح و کارفرما است. پیمانکار قصد دارد برنامه زمان‌بندی را تنظیم کند، اما تاریخ دریافت نقشه‌ها و مصالح یا تجهیزات را طراح و کارفرما به پیمانکار اعلام نمی‌کنند. از نظر شما بهترین راه‌حل چیست؟

پیشتر در پرسشی در سایت مطرح شده بود که:

پیمانکاری در پروژه محق به دریافت تمدید زمان (EOT) است، اما کارفرما از این امر سر باز زده و پیمانکار از ترس خود اقدام به تسریع پروژه نموده است و شما به بیان پاسخ پرداختید. 

اما اکنون سوال این‌جاست که اثبات ادعای تسریع پیمانکار به چه پارامترهایی نیاز دارد؟

پیمانکاری در پروژه محق به دریافت تمدید زمان (EOT) است، اما کارفرما از این امر سر باز زده و پیمانکار از ترس خود اقدام به تسریع پروژه نموده است. راهکار پیمانکار در این زمان چیست؟

تفسیرهای متفاوتی نسبت به منطق محاسبات بخش‌نامه ۵۰۹۰ وجود دارد. به طور خلاصه یکی از این تفسیرها می‌گوید، شما مطابق قرارداد یک‌زمان و بودجه‌ای دارید که اگر به‌صورت خطی در کل زمان قرارداد پروژه تقسیمش کنید، سهم هر روز طبق قرارداد به دست می‌آید و نهایتاً هر چقدر بیشتر یا کمتر یا مساوی با این مقدار یکنواخت روزانه محاسبه شده، کارکرده باشید، نسبت می‌گیریم از آن که می‌شود ۲ جمله اول آن فرمول بخش‌نامه ۵۰۹۰. (یعنی اگر روزانه طبق قرارداد باید به مبلغ ۱۰۰۰۰ تومان کارکرد داشته باشید و ۵۰۰۰ تومان کارکرد عملاً ۵۰ درصد خروجی داشتید و اگر ۲۰۰۰۰ تومان کار کردید یعنی ۲۰۰ درصد عملکرد داشتید و...). در نهایت این درصد محاسبه شده در مقدار زمان تأخیر و عدد ۶۹ درصد ضرب می‌شود. به نوعی بخش‌نامه محاسبات را بر اساس تابعی از عملکرد شما در نظر می‌گیرد و زمانی ۷۰ درصد تأخیر پرداخت را به شما می‌دهد که کارکردتان با مقداری که روزانه طبق قرارداد در نظر گرفته شده است، برابر بوده باشد.

نظرتان درباره این تفسیر چیست؟

با سلام
- فرض کنید از روش آینده‌نگر تاخیرات به‌صورت Updateهای ماهیانه استفاده می‌کنیم و تأخیر در زمان پایان پروژه هم ۲ ماه شده است و الان هم در زمان Update ماه چهارم هستیم (یعنی ماه چهارم قرارداد به‌روز شده و تأخیر پروژه ۲ ماه شده است).
- فرض دوم هم این هست، زمانی که به‌صورت آینده‌نگر تأخیرات کارفرما را مدل کردیم و حدود ۱ ماه EOT دادیم، متوجه شدیم در آپدیت ماه چهارم سهم تأخیر ۲ ماه شده است. منطقاً به‌صورت گذشته‌نگر بین آپدیت ماه سوم و ماه چهارم تأخیرات کارفرما و پیمانکار را به‌صورت Fragnet مدل می‌کنیم تا ببینیم سهم تاخیرات کارفرما و پیمانکار برای پروژه چقدر است.
1. آیا می‌توان از بخشنامه 5090 در کنار تحلیل فنی تاخیرات استفاده نمود؟
2. آیا می‌توان از بخشنامه 5090 در کنار روش‌های آینده‌نگر تاخیرات استفاده نمود؟

مطابق آموزش‌های دوره من تصمیم گرفتم این پس بیشتر شیوه Delivery را برای ساختار شکست پیش ببرم، که کنترل هم خیلی دقیق‌تر انجام شود. بر اساس اجزای تشکیل دهنده محصول نهایی Summary taskها طبقه‌بندی شدند، یعنی قطعه 1 قطعه 2 ... و از آخر محصول نهایی که جمع می‌شود همه قطعات و مونتاژ صورت می‌گیرد. حتی مستندات و گزارشات جداگانه گرفتم و کنترل کیفیت نیز همین طور تفکیک گردیده است (چون طی فرایند تولید انواع مختلفی از کنترل کیفی انجام می‌شود).

1. اما یک فعالیت داریم مثل تامین مواد و متریال. این فعالیت چه تحویل‌شدنی دارد؟ مواد اولیه و خام؟ این باید در لیست تسک‌ها‌ به چه شکل بیاید؟
2. سوال دوم اینکه کنترل کیفیت را باید بعنوان یک فعالیت پشتیبان در نظر بگیرم؟
3. سوال بعد اینکه فعالیت‌هایی مثل تهیه گزارشات فنی جلسات فنی رفع ابهامات و ... آیا این‌ها هم یک LOE‌ هستند؟

اگر در قرارداد اشاره‌ای به ذخیره احتیاطی (Contingency) نشده باشد، آیا در زمان تحویل برنامه زمانی اولیه، کارفرما یا مشاور میتواند پیمانکار را ملزم کند که مثلا یک ماه contingency برای پروژه در نظر بگیرد و مالکیت را به خودش (کارفرما) تخصیص دهد؟

اگر با پیمانکار صورت جلسه کرده باشیم که بر اساس حجم متریال تحویلی باید کارگاه را تجهیز کند (بر اساس جذب نیروی انسانی و بکارگیری ماشین آلات)، آیا پیمانکار بعدا می‌تواند ادعا نماید که چون هزینه‌های کارگاه او بابت حجم متریال تحویلی زیادتر از کارکردش شده، پس باید هزینه مازاد هم پرداخت شود؟ منظور از کارکرد، پیشرفتی است که بابت انجام کار اخذ کرده و معادلش صورت حساب تهیه نموده است.
حجم متریال در قرارداد مشخص است ولی بعد از بستن قرارداد با پیمانکار، متوجه شدیم که متریالی که قرار بود از کره ارسال شود، با تاخیر می‌رسد و در نهایت به آن‌جا رسید که در دوره ۷ ماهه قرارداد پیمانکار، متریال به دستمان نرسید.
اما چون این موضوع از قبل قابل پیش‌بینی بود، خودمان مقداری متریال در انبار موجود داشتیم (حدود یک سوم کل متریال قرارداد را موجودی داشتیم) که در اختیار پیمانکار قرار دادیم و صورتجلسه کردیم که با توجه به مشکلات کمبود متریال، پیمانکار باید متناسب با متریال تحویل شده، از حداقل نیروی انسانی و ماشین آلات جهت اخذ پیشرفت استفاده نماید.
اما اکنون پیمانکار مدعی است که هزینه‌های کارگاه او (نیروی انسانی،ماشین آلات و تجهیزات) خیلی زیاد شده و این بابت یک سوم متریال تحویلی بوده و بایستی این مازاد هزینه پرداخت شود. به نظرتون ادعاش با وجود آن صورت‌جلسه ای که امضا هم کرده، درسته؟

1. موارد تصدیع و disruption را در برنامه زمان‌بندی چطور می‌توان مدل کرده و آنالیز تاخیرات انجام داد؟
2. آیا می‌توان طبق برنامه کارهایی که باید صورت میگرفته را اندازه گرفت؛ همچنین میزان کارهایی که در عمل صورت گرفته را هم در همان تاریخ مد نظر قرار داد و سپس از تقسیم دومی به اولی راندمان کاری بدست را لحاظ نمود که به ازای مابالتفاوتش از ۱۰۰ درصد در زمان انجام فعالیتی که دچار تصدیع شده، میزان تاخیرات بدست آید؟
3. مورد واقعی رخ داده در یکی از پروژه‌های فولادسازی کشور به این صورت بوده که کارفرما در یک بازه زمانی سه ماهه که قرار بود متریال برای ساخت سازه فلزی تهیه کند، متاسفانه در آن بازه زمانی متریال به طور کامل تامین نشده و باعث کندی روند ساخت شد، به شکلی که پیمانکار متعهد بود هر ماه ۱۰۰۰ تن سازه فلزی به محل سایت ارسال نموده که فقط بدلیل عدم تامین کامل، متریال درخواستی پیمانکار توسط کارفرما تا یک بازه زمانی هر ماه ۴۰۰ تن سازه ساخته و ارسال شد. این تصدیع و کندی که در روند پروژه اتفاق افتاده به چه شکل در برنامه زمان‌بندی آنالیز تاخیرات مدل می‌شود؟ پیمانکار می‌توانسته کار کنه ولی نه با ۱۰۰ درصد راندمان کاری. آیا روش مقایسه برنامه واقعی با اولیه درست است؟