آیا مدرک (P3P) P3.express Practitioner اعتبار حرفه‌ای کافی دارد؟ آیا چهارچوب ارائه شده توسط P3.express چهارچوب مناسبی است؟
پاسخ سوالدر سال‌های اخیر، چهارچوبی به نام P3.express به‌عنوان یک سیستم «ساده‌شده» در حوزه مدیریت پروژه معرفی شده که همراه با آن، گواهی‌نامه‌ای با نام (P3P) P3.express Practitioner نیز ارائه می‌شود. این چهارچوب که در اروپا طراحی شده، با حمایت‌هایی از سوی اتحادیه اروپا مطرح شده است و با شعار «سادگی، شفافیت و عملی‌بودن» به بازار معرفی شده است.
اما پرسش اصلی اینجاست:
آیا این مدرک واقعا دارای اعتبار حرفه‌ای و بین‌المللی است؟
۱. طراحی ساده‌شده = حذف ساختارهای دقیق
چارچوب P3.express از ساختارهای پیچیده مدیریت پروژه فاصله گرفته و در قالب چند مرحله ساده، یک پروژه را هدایت می‌کند. این سادگی از دید بسیاری جذاب است، اما همین ویژگی می‌تواند منجر به حذف مفاهیم کلیدی و استانداردهای شناخته‌شده در مدیریت پروژه شود. در واقع، سادگی بیش از حد می‌تواند دقت و عمق فرایندهای حرفه‌ای را کاهش دهد و بخصوص در صنایع پیچیده‌ای مانند صنعت ساخت آن را ناکارآمد کند.
۲. آزمونی بدون ممیزی و اعتبارسنجی بیرونی
آزمون این مدرک، به صورت آنلاین، کتاب‌باز و بدون نظارت واقعی برگزار می‌شود. هرچند این مدل، راحتی بیشتری برای داوطلبان ایجاد می‌کند، اما از منظر ارزیابی حرفه‌ای، فاقد سازوکارهای اعتبارسنجی علمی و عملی رایج در آزمون‌های معتبر بین‌المللی است.
۳. عدم وجود تاییدیه از نهادهای معتبر
در حال حاضر، این مدرک:
- فاقد تاییدیه رسمی از نهادهای بین‌المللی مانند (ANSI) American National Standards Institute و (ABET) Adult Basic Education and Training یا حتی نهادهای مرجع در اروپا مانند (EQF) European Qualifications Framework یا
European Network for Quality Assurance in Higher Education (ENQA) است.
- چهارچوب P3.express نیز هنوز به‌عنوان یک استاندارد حرفه‌ای در هیچ‌یک از مراجع بین‌المللی استانداردسازی مانند ISO یا IEC به ثبت نرسیده است.
۴. اعتباری مبتنی بر تبلیغات، نه پذیرش در صنعت
گرچه برخی از موسسات و شرکت‌ها اقدام به آموزش این چهارچوب کرده‌اند و این موضوع در ایران نیز رایج شده است، اما پذیرش گسترده صنعتی و آکادمیک برای آن دیده نمی‌شود. این مدرک بیشتر در فضای دیجیتال و توسط افراد یا موسسات آموزشی برای «تولید سریع مدرک» تبلیغ می‌شود.
۵. مدرکی بدون تاریخ انقضا، اما با کاهش ارزش
مدرک P3P به‌صورت مادام‌العمر صادر می‌شود، اما به سال صدور آن اشاره می‌شود. این یعنی مدرکی که در سال ۲۰۲۳ دریافت شده، در سال‌های آینده ممکن است از دید کارفرمایان «به‌روز» تلقی نشود و ارزش خود را از دست بدهد. این برخلاف مدارک حرفه‌ای معتبر است که نیاز به تمدید و حفظ اعتبار دارند.
۶. کاربرد محدود در صنایع پیچیده مانند صنعت ساخت
یکی از مهم‌ترین چالش‌های چهارچوب‌هایی مثل P3.express، کاربرد محدود آن‌ها در صنایع پروژه‌محور بزرگ مثل صنعت ساخت (Construction Industry) است. پروژه‌های ساختمانی، زیرساختی و صنعتی معمولاً نیازمند چهارچوب‌های جامع، استانداردهای سخت‌گیرانه، و قابلیت هماهنگی با الزامات قراردادی و حقوقی هستند. سادگی بیش‌ازحد این مدل‌ها، در عمل نمی‌تواند پاسخگوی پیچیدگی‌ها و ریسک‌های موجود در این پروژه‌ها باشد و به همین دلیل، پذیرش آن در چنین صنایعی بسیار پایین است.
برای مطالعه جزئیات بیشتر مقاله از ساده‌سازی تا کارایی: جایگاه واقعی P3. express و P5. express در صنعت ساخت را مطالعه کنید.
