در پیشنویس سند تحلیل تاخیرات سازمان برنامه و بودجه شناوری و مالکیت آن به این صورت تعریف شده:
"مالکیت شناوری در اختیار پروژه است. بدین معنا که هر یک از طرفین میتوانند از شناوری برنامه زمانی استفاده نمایند. در مواردی که تاخیر کارفرما رخ میدهد و در برنامه زمانی شناوری کل باقیمانده وجود دارد تمدید مدت پیمان صرفاً مادامی اعطا میگردد که شناوری کل، تحت تاثیر رویداد مذکور کمتر از صفر گردیده باشد."
- آیا این تعریف از مالکیت شناوری صحیح است؟
- اگر نادرست است ایرادات آن چیست؟
- در استانداردهای بینالمللی مالکیت شناوری چگونه تعریف میشود؟
سند تحلیل تاخیرات سازمان برنامه در بخش مالکیت شناوری اشتباهات فاحشی دارد، اگر تعریف پیشنویس سند تحلیل تاخیرات سازمان برنامه را با سند AACE مقایسه کنیم به نتایج زیر میرسیم:
- در تعریف انگلیسی بهعمد از first-come-first-serve استفاده شده ولی این موضوع در تعریف فارسی سازمان تبیین نشده که میتواند نسبت به مالکیت شناوری تفسیرپذیری بسیار زیادی ایجاد کند و به لحاظ حقوقی متن سازمان برنامه کاملاً تفسیرپذیر است. چون صرف بیان اینکه مالکیت شناوری در اختیار پروژه است و اختیار استفاده دادن به طرفین بیانگر توالی و حقتقدم استفاده نیست و این تعریف نقص دارد!
- در تعریف انگلیسی بین شناوری شبکه (Network Float) و شناوری پروژه (Project Float) تمایز قائل شده، درصورتیکه تفکیکی در تعریف فارسی صورت نگرفته است. این موضوع بدان دلیل است که باید بدانیم در زمان تسریع پروژه و قصد پیمانکار مبنی بر تکمیل زودهنگام، مالکیت این زمان در اختیار چه فردی است و این موضوع باید از شناوری شبکه تفکیک شود که دلایل بسیار منطقی دارد.
- در تعریف انگلیسی تاکید بر این است که شناوری شبکه منبع مشترکی است و در راستای Interest of the Project باید استفاده شود از دلیل مشخصی برخوردار است که سند فارسی از این عبارت کلیدی که اثر حقوقی بسیار زیادی دارد استفاده نکرده است. این موضوع بدان دلیل است تا جلوی سوءاستفاده طرفین به واسطه Out of sequence گرفته شود که یک مشکل جدید در اجرای برنامه زمانبندی و یک اختلاف رایج در قراردادهای ساخت است، ولی تعریف فارسی سازمان برنامه چنین رویکردی ندارد.
- تعریف انگلیسی برای جلوگیری از ابهامات در زمان بروز کاهش بهرهوری و تصدیع (Disruption) و تسریع اعتباری (Constructive Acceleration)، تعریف مالکیت شناوری را به همه موارد مرتبط کرده تا اشاره کند درصورتیکه به این دلایل هم شناوری مصرف شود، باز این تعریف مصداق داشته و مبنای محاسبات است. این در حالی است که سند فارسی سازمان برنامه از این تعریف کاملاً غافل است.
- در تعریف انگلیسی به Pacing یا تاخیر همگام اشاره شده، که تعریف فارسی در بخش شناوری از آن غافل شده و تنها در بخش دیگری از سند به Pacing اشاره کرده است که نشان از گسستگی سند دارد. علاوه بر اینکه بخش تاخیرات همگام در این سند اشتباهات فراوانی دارد.
- اما یک بخش مهم دیگر آن است که تعریف انگلیسی از Float is consumed استفاده میکند که در سند فارسی سازمان برنامه بحث صفر بودن را مطرح کرده که کاملاً اشتباه است. دلیلی وجود دارد که در سند انگلیسی بهجای صفرشدن شناوری از مصرفشدن شناوری استفاده نموده و این کاملاً به تعریف مسیر بحرانی که بلندترین مسیر است مرتبط است.
تمام سندی که بهصورت پیشنویس ابلاغ شده از چنین شرایطی برخوردار بوده و به علت عدم اشراف قراردادی، حقوقی، فنی و مدیریت پروژهای به استانداردهای بینالمللی رخداده است. شناخت دقیق از کلمات، عبارات و بندهای نوشتهشده در اسناد متعدد در دنیا و تسلط بر رویههای تدوین استاندارد یکی از مهمترین موارد برای تهیه و توسعه چنین اسنادی است.