متن سوال

روش اجرای مدیریت ساخت در ریسک (CM at Risk) چیست و آیا مدل‌ قراردادی خاصی برای این روش تعریف شده است؟ آیا روش پرداخت متفاوتی دارد؟

---

پاسخ سوال

مدیریت ساخت در ریسک یک روش اجرا و تحویل پروژه‌ است که در آن مدیر ساخت (CM) در مرحله قبل از ساخت در نقش مشاور کارفرما عمل کرده و در مرحله ساخت نقش پیمانکار را ایفا می‌کند. این روش که به CM at Risk در آمریکا معروف است (روش مشابهی در انگلستان به نام MC وجود دارد که البته تفاوت‌هایی می‌کند)، دارای مدل‌های قراردادی متفاوتی است. 

عموما نوع قرارداد در این روش به دو صورت Lump Sum و GMP منعقد می‌گردد. 

۱. ریسک در قرارداد Lump Sum (یک‌قلم) مشخص‌تر است:
- در این مدل، پیمانکار کل پروژه را با یک قیمت ثابت متعهد می‌شود.
- اگر هزینه‌ها افزایش پیدا کنند، تمام ریسک بر عهده مدیر ساخت ریسک‌پذیر (پیمانکار) یا CMAR است.

۲. اما میزان ریسک CMAR در قرارداد GMP متغیر است و بستگی به شرایط قرارداد دارد:
- در قرارداد CMAR ،GMP تضمین می‌دهد که هزینه پروژه از یک سقف مشخص (GMP) بیشتر نشود.
- حال اینکه CMAR تا چه حد در برابر افزایش هزینه‌ها مسئول است، به توافق میان طرفین بستگی دارد.

۳. مثال‌هایی از میزان ریسک CMAR در قرارداد GMP:
- سناریو اول: CMAR فقط کارمزد (Fee) خودش را تضمین می‌کند. اگر هزینه‌های واقعی از GMP بیشتر شد، CMAR ممکن است تمام یا بخشی از کارمزد خود را از دست بدهد، اما مسئول پوشش کل هزینه‌های اضافی نیست.
- سناریو دوم: CMAR مسئول پرداخت هزینه‌های اضافی بالای GMP است. در این حالت، هر مقدار که هزینه‌ها از GMP بالاتر برود، CMAR باید از جیب خود پرداخت کند.

۴. در هر صورت، CMAR نقش یک پیمانکار را دارد:
- در مدل CM at Risk، مدیر ساخت (CM) در نهایت نقش یک پیمانکار عمومی (General Contractor) یا پیمانکار مستقل (Independent Contractor) را ایفا می‌کند.
- این یعنی او مسئول مدیریت و اجرای پروژه است، نه فقط یک مشاور برای کارفرما.

در دوره حرفه مدیریت ساخت به طور مفصل به انواع مدل‌های قراردادی و نقش مدیر ساخت در آن‌ها پرداخته‌ایم.

---