6 نیاز اساسی برای یک سیستم یکپارچه مدیریت تولید ناب (Lean production management system) مبتنی بر BIM برای صنعت ساخت ارائه شده است که اساس آن‌ها تجسم پذیری (visualization capabilities)، در دسترس بودن پشتیبانی (support availability)، استقرار pull system، ثبات جریان کار (workflow stability) و بهبود مستمر (continuous improvement) است.
اما سؤال اصلی آن است که چگونه این ترکیب را پیاده‌سازی کنیم؟
پاسخ ابزارهای مرتبط به فناوری اطلاعات برای یکپارچگی اصول ناب (Lean Principal) و مدلسازی اطلاعات ساخت (BIM) است. این ابزارها BIM-Lean integrating IT-tool نامیده میشوند. فناوری اطلاعات امروزه یکی از اجزای جدایی‌ناپذیر هر صنعت است. اگرچه صنعت ساخت از این فناوری کمی دورمانده است، اما امروزه اقبال بسیاری از فعالین این صنعت به سمت روش‌های یادشده صورت گرفته که دلیل اصلی آن مشاهده پیشرفت و بازده بیشتر صنایع دیگر در استفاده از این ابزارهاست. این ابزارهای نوین بر پایه فناوری اطلاعات برای ایجاد ترکیب موفق از Lean و BIM ایجاد شده اند.
در این مقاله به 6 ابزار مهم برای یکپارچه‌سازی Lean و BIM میپردازیم. این 6 ابزار عبارتند از:
1. KanBIM
2. VisiLean
3. BIM-based LPS
4. LCM Digital
5. BIM360 Plan
6. Smart Construction Planner
1- KanBIM
ابزار KanBIM مفهومی برگرفته از مفاهیم پایه اصول ناب است که یکپارچگی سیستم Lean-BIM را دنبال می‌کند. اصول KanBIM بر پایه پایش جریان کار از طریق مدل سه‌بعدی BIM است. در این مفهوم مدل BIM به‌عنوان مرجع اطلاعات بصری دیده میشود و از این داده‌ها برای مدیریت جریان کار و دیداری ساختن فرایند کار استفاده میشود.
2- VisiLean
ابزار VisiLean برای پشتیبانی از برنامه زمانبندی و برنامه پروژه‌های ساخت ابداع شده است. سیستم VisiLean که ابزار مدیریت تولید بر اساس پردازش ابری است، مفاهیم Last Planner System (LPS) را با مفاهیم BIM گره می‌زند. این ابزار میتواند با استفاده از فضای ابری و ارتباطات مجازی میان Last plannerها روشهایی مانند sticky-note-based pull planning sessions را اجرایی کند. از طرفی با ارائه مقادیر دقیق کار از مدل BIM به تصمیمگیران نهایی به آن‌ها در ارائه برنامه نهایی منسجم و یکپارچه کمک می‌کند.
شکل 1. نرم افزار VISILEAN
3- BIM-based LPS
ابزار BIM-based LPS مشابه ابزارهای 4D-BIM است و با تخصیص برنامه زمانبندی به ابزارهای مدل BIM و با استفاده از شناسه‌ها کار می‌کند. این شناسه‌ها باید ابتدا با توجه به سیستم‌های تألیف (authoring systems) آورده شوند (برای مثال، طبق دستورالعمل‌های BIM) تا پیوند بعدی صورت گیرد. در این سیستم برنامه‌ریزان نهایی قرار است اشیاء BIM را به یادداشت‌های چسبنده دیجیتالی که خودشان ایجاد کرده‌اند مرتبط کنند. علاوه بر نکات یادشده، این ابزار توانایی پشتیبانی از برنامه‌ریزی کششی (Pull Planning)، به‌عنوان یک عنصر ضروری LPS، را داراست.
4- LCM Digital
ابزار LCM Digital برای ایجاد ارتباط میان Lean Construction Manangement (LCM) و BIM و با استفاده از پلتفرم مبتنی بر وب ایجاد شده است. اصول این ابزار بر پایه یافته‌های دیمر (Demir) است. این چارچوب یک تحلیل فرایند کلی غیر دیجیتالی و معمولی را بر روی کاغذ قهوه‌ای با sticky-note پیشنهاد می‌کند و از تکنیک‌های pulling system در مرحله اول استفاده مینماید. سپس این اطلاعات دیجیتالی گردیده و مبنایی برای برنامه‌ریزی فرایند تفصیلی با استفاده از ایده‌های برنامه‌ریزی تکت (Takt Planning) به‌عنوان یکی دیگر از مفاهیم گسترده از LCM است.
مورد دوم به‌صورت دیجیتالی توسط ابزار LCM Digital پشتیبانی میشود. فعالیت‌ها را میتوان از طریق شناسه فعالیت به مدل‌های BIM مرتبط کرد. به‌این‌ترتیب میتوان کمیت‌های متناظر را استخراج نموده و وضعیت فعالیت را مدلسازی کرد. مدیریت روزانه سایت با استفاده از کارت‌های کانبان فیزیکی انجام میشود که میتوان آن‌ها را روی یک تابلو در محل پروژه قرارداد. کارت‌های کانبان به تگ‌های RFID نیز مجهز هستند، به‌طوری‌که اسکن این تگ‌ها وضعیت یک کارت را به پلتفرم آنلاین منتقل می‌کند.
شکل 2. نرم افزار LCM Digital
5- BIM360 Plan
ابزار BIM360 Plan به‌عنوان بخشی از پلتفرم محصول Autodesk BIM360 با امکان ادغام با ابزارهایی مانند Revit یا Navisworks استفاده میشود. ابزار BIM360 Plan یک راه‌حل مبتنی بر پردازش ابری برای برنامه‌ریزی و کنترل پروژه در سایت پروژه است. بسیاری از مفاهیم LPS معمولی و غیردیجیتال در اینجا به‌صورت دیجیتال پشتیبانی میشوند. این ابزار همچنین از بسیاری از معیارهای عملکرد خاص LPS مانند PPC پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، دیدگاه فرایند (برنامه‌ریزی و کنترل) از دیدگاه محصول (اشیاء BIM) جدا است، اگرچه نام ابزار (BIM360 Plan) ممکن است خلاف آن را نشان دهد.
6- Smart Construction Planner
ابزار Smart Construction Planner فناوری اطلاعات، با هدف پشتیبانی از همکاری در برنامه‌ریزی پروژه و در راستای LPS ایجاد شده است. در این ابزار Sticky-notes به‌صورت دیجیتالی در آمده تا در دسترس Last plannerها باشد. همچنین مدیریت و کنترل فعالیت‌ها با استفاده از نرم‌افزار موبایلی انجام میشوند. از دیگر ویژگی‌های این ابزار Dynamic site layout planning و On-site material delivery planning and tracking است.
هرچند این ابزارها میتوانند در پیشبرد اهداف هر دو مفهوم BIM و Lean بسیار مؤثر باشند و ترکیب مناسبی از این دو (BeaM) را ایجاد کنند، ولی در ایجاد ارتباط مؤثر میان فعالان این صنعت نیازمند پیشرفت بیشتری در این نرم‌افزارها و ابزارها هستیم. در مقاله بعد به بررسی بیشتر مفهوم BeaM میپردازیم.
جایگاه این مبانی در آموزش های موسسه ACEMI
در نقشه راه جامع مؤسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور، دوره اجرا و مدیریت پروژه به روش اصول ناب در سطح مهارت‌های سخت ارائه میشود که به صورت کامل و جامع روش پیاده سازی اصول ناب در پروژه های صنعت ساخت را ارائه میدهد.
طبق نقشه راه جامع موسسه ACEMI، پیشنیاز دوره اجرا و مدیریت پروزه به روش اصول ناب، دوره‌ی فرآیند یکپارچه برنامه ریزی، زمانبندی، ارزیابی و کنترل پروژه است.
کلیه دوره های آموزشی در موسسه ACEMI، به نحوی ارائه میشوند که به صورت اجرایی قابلیت پیاده سازی این ساختارها در پروژه ها وجود داشته باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دوره های آموزشی موسسه ACEMI، به تقویم آموزشی مراجعه نمایید.
[1] R. Sacks, R. Barak, B. Belaciano, U. Gurevich, E. Pikas, KanBIM workflow management system: prototype implementation and field testing, Lean Constr. J. 2013 (2012) (2013) 19–35. https://leanconstruction.org/uploads/wp/media/d ocs/lcj/2013/LCJ_12_004.pdf.
[2] B. Dave, S. Boddy, L. Koskela, Visilean: designing a production management system with lean and BIM, in: Proceedings of the 19th Annual Conference of the International Group for Lean Construction 2011, IGLC 2011, Lima, 2011, pp. 477–487. https://iglc.net/Papers/Details/1097.
[3] D. Heigermoser, B. García de Soto, E.L.S. Abbott, D.K.H. Chua, BIM-based Last Planner system tool for improving construction project management, Autom. Constr. 104 (June (2018)) (2019) 246–254, https://doi.org/10.1016/j. autcon.2019.03.019.
[4] J. von Heyl, S.-T. Demir, Digitizing Lean Construction with, in: Proceedings of the 27th Annual Conference of the International Group for Lean Construction 2019, IGLC 2019, Dublin, 2019, pp. 843–852, https://doi.org/10.24928/2019/0122.
[5] Guerriero, S. Kubicki, F. Berroir, C. Lemaire, BIM-enhanced collaborative smart technologies for Lean Construction processes, in: Proceedings of the International Conference on Engineering, Technology and Innovation 2017, ICE/ITMC 2017, vol. 2018-January, Madeira, 2018, pp. 1023–1030, https://doi.org/10.1109/ ICE.2017.8279994.
