با توجه به چالش‌های پیش‌روی صنعت ساخت، امروزه نیاز به رویکردهای نوین برای غلبه بر افزایش هزینه‌ها و محدودیت‌های زمانی بیش از پیش احساس می‌شود. ساخت ناب به عنوان یک فلسفه مدیریتی که بر بهینه‌سازی فرایندها و خلق ارزش برای کارفرما تمرکز دارد، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است (در این مقاله به تاریخچه، اهداف و مبانی اصول ناب پرداخته شده است). اما در بیشتر مواقع نقش تعیین کننده تاثیر مدل رفتاری افراد حاضر در تیم‌های مختلف پروژه‌های صنعت ساخت نادیده گرفته می‌شود.
"احترام به افراد" یکی از اصول اساسی ساخت ناب است. اما این اصل، تنها یک ارزش اخلاقی نیست، بلکه بیانگر ارزش قائل شدن برای تنوع مهارت‌ها و نظرات اعضای تیم پروژه است. چگونه می‌توان با درک این تفاوت‌ها، محیطی ایجاد کرد که در آن پتانسیل‌های پنهان تیم شکوفا شده و هم‌افزایی به حداکثر برسد؟ در این مقاله به بررسی انواع تیپ‌های شخصیتی در تیم‌های صنعت ساخت می‌پردازیم تا دریابید که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از پتانسیل‌های انسانی، پروژه‌های ساخت ناب را به اوج رساند.
1. پنج تیپ شخصیتی به منظور موفقیت پروژه‌های ساخت
شناخت انواع تیپ‌های شخصیتی به مدیران ساخت کمک می‌کند تا تیم‌های خود را به شکلی اثر بخش‌تر مدیریت کرده و از پتانسیل‌های پنهان افراد حاضر در تیم‌های پروژه خود بهره‌برداری کنند. در یک دسته‌بندی کلی، می‌توان افراد فعال در تیم‌های ساخت را در پنج گروه اصلی قرار داد:
1.1. سخنرانان صاحب نظر: این افراد خلاق و نوآور هستند و به دنبال راه‌هایی برای بهبود فرایندها و ارائه ایده‌های جدید می‌باشند. آنها در جلسات طوفان فکری بسیار فعال هستند، اما ممکن است در جزئیات اجرایی ضعف داشته باشند.
2.1. رهبران همدل: این افراد توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران را دارند و می‌توانند تیم را به سمت اهداف مشترک هدایت کنند. آنها به نظرات دیگران گوش می‌دهند و سعی می‌کنند یک فضای امن و حمایتی ایجاد کنند.
3.1. پاسخ دهندگان فعال: این افراد عملگرا و مسئولیت‌پذیر هستند و به انجام وظایف محوله به بهترین شکل اهمیت می‌دهند. آنها به جزئیات توجه دارند و به دنبال حل مشکلات به‌صورت عملی هستند.
4.1. پاسخ دهندگان منفعل: این افراد ساکت و محتاط هستند، اما به دقت به فرایندها و عملکرد تیم توجه می‌کنند. آنها اغلب می‌توانند نقاط ضعف و قوت پروژه‌ها را شناسایی کنند که از دید دیگران پنهان می‌ماند.
5.1. شنوندگان: این افراد به دقت به صحبت‌های دیگران گوش می‌دهند و سعی می‌کنند دیدگاه‌های مختلف را درک کنند. آنها نقش مهمی در حل اختلافات و ایجاد هماهنگی در تیم دارند.
لازم به ذکر است که این دسته‌بندی یک چهارچوب کلی است و هر فرد ممکن است ترکیبی از این تیپ‌های شخصیتی را داشته باشد. همچنین، رفتار افراد ممکن است در شرایط مختلف تغییر کند.
2. راهکارهای تیم‌سازی برای مدیران ساخت
با درک ویژگی‌های هر یک از این تیپ‌های شخصیتی، مدیران ساخت می‌توانند گام‌های موثری در جهت ایجاد یک تیم کارامد و بر پایه اصول ناب بردارند (در این مقاله به روش اجرا و تحویل پروژه به سبک ناب پرداخته شده است). در ادامه، چند راهکار عملی ارائه می‌گردد:
1.2. تشکیل تیمی متوازن: سعی کنید تیمی متنوع از افراد با تیپ‌های شخصیتی مختلف تشکیل دهید تا از طیف گسترده‌ای از مهارت‌ها و دیدگاه‌ها بهره‌مند شوید.
2.2. تفویض مسئولیت‌های متناسب: وظایف را بر اساس توانایی‌ها، علایق و نقاط قوت هر فرد تقسیم کنید. به عنوان مثال، مسئولیت برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی را به افراد مجری و مسئولیت ایجاد انگیزه و هماهنگی را به رهبران همدل بسپارید.
3.2. ارتباط موثر و شفاف: از روشهای ارتباطی متنوع (جلسات حضوری، ایمیل، نرم‌افزارهای مدیریت پروژه و غیره) استفاده کنید تا اطمینان حاصل کنید که همه اعضا از اهداف، وظایف و پیشرفت پروژه آگاه هستند.
4.2. ایجاد فرهنگ اعتماد و احترام: فضایی را ایجاد کنید که در آن همه افراد احساس راحتی کنند و بتوانند نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را آزادانه بیان نمایند.
5.2. ارائه بازخورد سازنده: به طور منظم به اعضای تیم بازخورد دهید و از تلاش‌های آنها قدردانی کنید. بازخورد باید مشخص، صادقانه و سازنده باشد.
6.2. تشویق یادگیری و توسعه فردی: فرصت‌هایی برای آموزش و ارتقای مهارت‌های اعضای تیم فراهم کنید تا به آنها کمک کنید به پتانسیل کامل خود دست یابند.
3. ساخت ناب فراتر از ابزار و تکنیک
به یاد داشته باشید که ساخت ناب تنها مجموعه‌ای از ابزارها و تکنیک‌های مدیریتی نیست، بلکه یک فلسفه است که بر ارزش قائل شدن برای افراد، بهبود مستمر و ایجاد ارزش برای افراد تیم تمرکز دارد (در این مقاله به رفع مشکلات صنعت ساخت با کمک ساخت ناب پرداخته شده است). با درک اهمیت تیپ‌های شخصیتی و ایجاد یک محیط کار هماهنگ و کارآمد، می‌توانید از مزایای بی‌شمار ساخت ناب بهره‌مند شوید و پروژه‌های ساخت را با موفقیت و سودآوری بیشتری به اتمام برسانید.
جمع‌بندی شناخت افراد از منظر اصول ساخت ناب
درک و شناخت انواع تیپ‌های شخصیتی در تیم‌های حوزه صنعت ساخت، نقشی حیاتی در اجرای موفق ساخت ناب و دستیابی به پروژه‌هایی کارآمدتر، سودآورتر و با کیفیت‌تر دارد. با سرمایه‌گذاری بر روی توسعه مهارت‌های فردی و تیمی، می‌توانید یک محیط کاری پویا، خلاق و بر پایه همکاری ایجاد کنید که در آن همه افراد احساس ارزشمندی و مشارکت داشته باشند و بهترین عملکرد خود را به نمایش بگذارند.
در این مقاله به سؤالات زیر پاسخ داده شده است
1. نقش "رهبران همدل" در فرهنگ سازمانی چیست؟
2. چرا شناخت تیپ شخصیتی در ساخت ناب مهم است؟
3. چگونه این تیپ‌بندی به ایجاد محیط کار هماهنگ کمک می‌کند؟
جایگاه مبانی ارائه شده در آموزش‌های مؤسسه ACEMI
در نقشه راه جامع مدیریت ساخت مؤسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی‌پور، دوره‌ای در سطح مهارت‌های سخت با عنوان اجرا و مدیریت پروژه به روش اصول ناب ارائه شده است که به صورت کامل و جامع روش پیاده سازی اصول ناب در پروژه های صنعت ساخت را ارائه میدهد. قابل ذکر است که پیشنیاز این دوره، دوره ای با عنوان فرآیند یکپارچه برنامه ریزی، زمانبندی، ارزیابی و کنترل پروژه است. کلیه آموزش ها در این موسسه به نحوی ارائه خواهند شد که به صورت اجرایی قابلیت پیاده سازی این ساختارها در پروژه ها وجود داشته باشد. به جهت مشاهده تاریخ و نحوه برگزاری تمامی دوره ها می توانید به بخش تقویم آموزشی مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.
[1] leanconstructionblog.com/Understanding the five types of people make you respect others even more.
دانلود جزئیات این مقاله
