صنعت ساخت، یکی از پیچیده‌ترین و چندبعدی‌ترین حوزه‌های حرفه‌ای است. گستردگی استانداردها، قراردادها، واژگان تخصصی و فضای رقابتی شدید این صنعت، لزوم داشتن نقشه راه دقیق و شناخت عمیق مفاهیم را بیش از پیش ضروری می‌کند. در چنین بستری، مسیر توسعه شغلی تنها با درک علمی و دقیق از ساختارهای مرجع جهانی، تاریخچه‌ی شکل‌گیری استانداردها و پرهیز از برداشت‌های سطحی و تبلیغاتی، امکان‌پذیر خواهد بود (در این مقاله به تاریخچه شکل‌گیری مدیریت ساخت پرداخته شده است).
گام نخست: ضرورت آشنایی با روح استانداردها
پیش از ورود به حوزه تخصصی مدیریت ساخت، ضروری است با روح استانداردها، مبانی علمی و پژوهشی آن‌ها آشنا شویم. این مسیر صرفا از طریق تجربه عملی شکل نمی‌گیرد؛ بلکه ترکیبی است از شناخت ساختارهای علمی اثبات‌شده و ادغام تجربه و دانش که طی دهه‌ها در کشورهای توسعه‌یافته، خصوصاً ایالات متحده آمریکا و انگلستان، نهادینه شده است (در این مقاله نیز به بررسی رشته مدیریت ساخت (مقایسه بین آمریکا، انگلستان و ایران) پرداخته شده است).
راهکار چیست؟ (3 محور اصلی)
1. ایجاد زبان مشترک در صنعت ساخت
بدون تسلط بر واژگان تخصصی، استانداردهای معتبر و مفاهیم علمی مدیریت ساخت، برقراری تعامل مؤثر با کارفرمایان، مشاوران و سایر ذی‌نفعان ممکن نیست.
2. شناخت ساختارهای علمی و اثبات شده
حرکت در مسیر توسعه حرفه‌ای نیازمند تبعیت از ساختارهای معتبر جهانی است؛ ساختارهایی که ترکیبی از تجربه پروژه‌ای و تحقیقات دانشگاهی را به همراه دارند و صرفاً مبتنی بر تجربه‌های شخصی یا محلی نیستند.
3. الگوگیری از مسیر طی شده در کشورهای توسعه یافته
آمریکا و انگلستان، با دارا بودن ساختارهای استاندارد و علمی در مدیریت ساخت، به عنوان مراجع اصلی این حوزه شناخته می‌شوند. حرکت بر مبنای ادبیات و مدل‌های آزموده شده در این کشورها، راه توسعه شغلی پایدار را هموار می‌کند (در این مقاله نیز به مقدمه‌ای از تاریخچه پیدایش مدیریت ساخت پرداخته شده است).
چهار حوزه کلیدی دانش مدیریت ساخت برای پیشرفت در مدیریت ساخت
برای موفقیت حرفه‌ای در مدیریت ساخت، توسعه دانش در چهار حوزه کلیدی ضروری است:
1. دانش فنی مدیریت ساخت
شامل برنامه‌ریزی، زمانبندی پروژه، مدیریت هزینه، کنترل تغییرات، مدیریت تاخیرات و کلیم‌ها بر اساس اسناد مرجع نظیر AACE, LCI, SCL و CII و متون معتبر علمی و اجرایی (در این مقاله نیز به دلایل کوچ کردن از مهندسی به مدیریت ساخت به طور کامل شرح داده شده است).
2. دانش قراردادی مدیریت ساخت
شامل تسلط بر قراردادهای همسان بین‌المللی نظیر AIA ،AGC ،ConsensusDocs ،FIDIC ،EJCDC و شناخت روش‌های اجرا و تحویل پروژه (Project Delivery Methods) که اساس ساختار قراردادی پروژه‌ها را تشکیل می‌دهند.
3. دانش حقوقی مدیریت ساخت
درک اصول حقوق ساخت (Construction Law)، آشنایی با مراجع داوری، دعاوی پروژه و تطبیق آن‌ها با نظام حقوقی کشور محل فعالیت.
4. دانش راهبری مدیریت ساخت
تسلط بر اصول هدایت پروژه‌ها و برنامه‌های CM بر اساس اسناد مرجع نظیر استاندارد انجمن مدیریت ساخت آمریکا (CMAA) و ساختارهای راهبردی به منظور ایجاد یکپارچگی، انسجام و کنترل مؤثر در پروژه‌های پیچیده (در این ویدئو به دلایل تفکیک مدیریت ساخت از مدیریت عمومی پروژه پرداخته شده است).
تمام این حوزه‌ها، به جز بخش حقوق ساخت که نیازمند تطبیق با نظام حقوقی ایران است، قابلیت پیاده‌سازی کامل در پروژه‌های داخلی را دارند. برای افرادی که به دنبال کسب دانش به شکلی ساختارمند و حرفه‌ای هستند، لازم است این چهار حوزه به صورت یکپارچه و هماهنگ فرا گرفته و به کار گرفته شوند. در همین راستا توصیه می‌شود اولین نقشه راه جامع مدیریت ساخت تدوین شده توسط موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی‌پور (ACEMI) را مطالعه فرمایید.
جایگاه این مبانی در آموزش‌های موسسه ACEMI
در نقشه راه جامع مدیریت ساخت موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی‌پور، در سطح مهارت‌های سخت (کارشناسی-اجرایی) دوره‌ای تحت عنوان مدیریت ساخت در طول چرخه حیات پروژه (پروژه‌های ساختمانی، زیرساختی و صنعتی) با هدف ترویج دانش مدیریت ساخت در کشورمان، به شکلی کاربردی ارائه گردیده است همچنین این موسسه اقدام به برگزاری دوره‌هایی از جمله فرآیند یکپارچه برنامه‌ریزی، زمانبندی، ارزیابی و کنترل پروژه و مدیریت یکپارچه مالی، حسابداری و هزینه نموده است که تسلط بر این مبانی برای مدیریت زنجیره تامین در پروژه‌های صنعت ساخت الزامی می‌باشد. جهت آشنایی با نحوه برگزاری و زمان برگزاری دوره‌های آموزشی این موسسه، می‌توانید به تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی‌پور مراجعه نمایید.
دانلود جزئیات این مقاله
