مقایسه نرم افزارهای Primavera P6 و Microsoft Project

نرم‌افزارهای پریماورا P6 (به Primavera نیز معروف است) و Microsoft Project (به MSP نیز معروف است) جزء رایج‌ترین و پرکاربردترین نرم‌افزارهای حوزه مدیریت و کنترل پروژه هستند که هر کدام از جهاتی دارای مزایا و معایبی می‌باشند. هدف‌های اصلی استفاده از این دو نرم‌افزار، برنامه‌ریزی و زمان‌بندی و کنترل پروژه بوده تا بتوانند به شکل مناسبی باعث بهینه‌سازی این فرایند گردند. نرم‌افزارهای Primavera و MSP هر دو می‌توانند در بعد چهارم (4D) مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) مورداستفاده قرار گرفته و در حذف ضایعات، کاهش تداخلات و افزایش بهره‌وری نقش مهمی را ایفا نمایند.
نرم افزار پریماورا PPM محصول شرکت Oracle بوده و MS-Project نیز همان گونه که از نامش پیداست، محصول شرکت Microsoft است. هر دو نرم‌افزار به لحاظ اصالت و شرکت تولیدکننده آن‌ها دارای اعتبار بسیار بالایی هستند.. هر یک از نرم‌افزارهای Primavera و MSP ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را داشته و می‌توانند از جهاتی بر یکدیگر برتری داشته باشند. اما در نهایت این شرایط پروژه، قرارداد و توافق بین کارفرما و پیمانکار است که مشخص می‌کند کدام نرم‌افزار مورداستفاده قرار گیرد.
کمتر کسی است که در حوزه مدیریت پروژه و ساخت فعالیت کند اما با نرم‌افزارهای Primavera و Microsoft Project آشنایی نداشته باشد. از این‌رو، در این مقاله به مقایسه دو نرم‌افزار محبوب Primavera P6 و Microsoft Project در زمینه مدیریت پروژه پرداخته‌ایم. موضوعی چالشی که همواره مورد بحث و اختلاف متخصصان حوزه برنامه‌ریزی و کنترل پروژه بوده است. 

1- مقایسه نرم افزارهای Primavera P6 و Microsoft Project

برای شناخت ویژگی‌ها و نقاط ضعف هرکدام از نرم‌افزارها، در ادامه مقاله به مقایسه بخش‌های مختلف و کارکردهای این دو نرم‌افزار خواهیم پرداخت.
- یکی از ویژگی‌های نرم‌افزار Primavera پشتیبانی نامحدود از Baseline است، اما در نرم‌افزار Microsoft Project تنها قابلیت پشتیبانی از یازده Baseline وجود دارد که نقطه‌ضعف این نرم‌افزار در پروژه‌ها با Baselineهای متعدد، محسوب می‌شود.
- نرم‌افزار Primavera به چندین کاربر اجازه دسترسی می‌دهد تا بتوانند همه آن‌ها بر روی یک پروژه واحد کار کنند اما در نرم‌افزار Microsoft Project تنها یک کاربر اجازه دسترسی دارد که این موضوع نیز می‌تواند در پروژه‌های بزرگ یکی از چالش‌های کار با این نرم‌افزار باشد.
- نرم‌افزار Primavera امکان ثبت مشکلات و ریسک‌های پروژه را فراهم می‌کند، اما نرم‌افزار Microsoft Project چنین ویژگی را برای کاربران ایجاد نکرده است که در مدیریت ریسک می‌تواند پروژه را با مشکلاتی روبرو سازد.
- در نسخه تحت وب در نرم‌افزار Primavera، پشتیبانی از اطلاعات برای برنامه‌ریزی و مستندسازی پروژه را می‌توان به‌صورت مستقیم از نرم‌افزار بدون نیاز به نرم‌افزار دیگری به HTML تبدیل کرد. اما نرم‌افزار MSP ویژگی تبدیل داده‌ها از یک فرمت به فرمت دیگر به طور مستقیم از نرم‌افزار را در نظر نگرفته و برای این کار باید از نرم‌افزارهای دیگری استفاده نمود.

شکل 1. فضای کابری نرم افزار Microsoft Project.

- نرم‌افزار Primavera این امکان را دارد که با تقسیم فعالیت‌های اصلی به مراحل مختلف، چندین فعالیت جزء ایجاد نماید. در واقع قابلیت اضافه کردن زیرشبکه که در پریماورا دیده شده است در مبانی قراردادی و تحلیل تاخیرات اهمیت بسیار زیادی دارد.موضوعی که در MSP یک ضعف بوده و کارایی این نرم‌افزار را از نگاه قراردادی کاهش می‌دهد.
- نرم‌افزار Primavera این امکان را می‌دهد که یک custom field ایجاد شود ولی فرمول را برای فیلدها تنظیم نمی‌کند؛ بنابراین کاربران باید فرمول‌ها را به‌صورت دستی در هر فیلد برای هر ستون تنظیم کنند. اما در نرم‌افزار Microsoft Project امکان ایجاد custom field با فرمول‌های پیچیده و مقادیر اضافی وجود دارد که باعث کاهش فرایند دستی کاربران می شود.
- در نرم‌افزار Primavera می‌توان بین فعالیت‌ها بیش از یک نوع رابطه را ایجاد کرد. اما در نرم‌افزار Microsoft Project این قابلیت به شکل موثری وجود ندارد.
- در نرم‌افزار Primavera قابلیتی وجود دارد که می‌توان برای پروژه وب‌سایتی طراحی کرد و جزئیاتی مانند مسائل مربوط به پروژه، ریسک‌ها، منابع و غیره را نمایش داد. اما در نقطه مقابل نرم‌افزار Microsoft Project چنین قابلیتی به شکل مناسب پیش‌بینی نشده است.
- در نرم‌افزار Primavera امکان ایجاد چندین پروژه وجود دارد و می‌توان در صورت نیاز هرکدام از پروژه‌ها را مشاهده نمود و تغییرات موردنیاز را اعمال کرد. همچنین پریماورا امکان مقایسه بین پروژه‌های ایجاد شده با ساختار شکست کار (WBS) و محاسبه هزینه واحد را نیز دارد. اما در نرم‌افزار MSP با وجود امکان تعریف چندین پروژه، سایر قابلیت‌هایی که در نرم‌افزار Primavera ذکر شد، در این نرم‌افزار دیده نمی‌شود.
- یکی از ویژگی‌های خاص نرم‌افزار Primavera اختصاص ID به هر فعالیت است که می‌تواند در حوزه‌های مختلفی همانند مدل‌سازی اطلاعات ساخت و مدیریت مالی و حسابداری پروژه مورداستفاده قرار بگیرد اما نرم‌افزار Microsoft Project چنین قابلیتی ندارد و شناسه فعالیت به موقعیت فعالیت بستگی دارد.
- در نرم‌افزار Primavera فعالیت‌ها را می‌توان باتوجه‌به شاخصه‌های مختلفی همانند تاریخ، شناسه فعالیت و ... مرتب‌سازی کرد. در نرم‌افزار Microsoft Project نیز برای کنترل فعالیت‌ها می‌توان آن‌ها را با شخصی‌سازی مرتب نمود و به شیوه دلخواه فعالیت‌ها را مشاهده کرد.
- در نرم‌افزار Primavera هزینه‌های مختلف پروژه مانند هزینه آموزش، هزینه سفر و ... (هزینه‌های بالاسری پروژه) علاوه بر هزینه‌های پروژه را می‌توان به برنامه اضافه نمود، اما در نرم‌افزار Microsoft Project قابلیت محاسبه سایر هزینه‌ها (هزینه‌های بالاسری پروژه) وجود ندارد و صرفاً می‌توان هزینه‌های پروژه را محاسبه کرد.
- نرم‌افزار Primavera، دویست (200) ستون از جمله ستون‌های سفارشی (custom columns) را پشتیبانی می‌کند. اما نرم‌افزار Microsoft Project تنها قابلیت پشتیبانی از 40 ستون را دارد.
- در نرم‌افزار Primavera می‌توان ساختار شکست کار (WBS) را ایجاد کرد و در آن فعالیت‌ها را اضافه نمود. اما در نرم‌افزار  Microsoft Project فعالیت‌ها به‌گونه‌ای ساخته می‌شوند که مانند WBS ظاهر شوند یا عمل کنند.

شکل 2. فضای کاربری نرم افزار Primavera P6.

- نرم‌افزار Primavera از به‌هم‌زدن فعالیت‌های روی صفحه با استفاده از مرتب‌سازی، گروه‌بندی و غیره پشتیبانی می‌کند. اما نرم‌افزار Microsoft Project فاقد برهم زدن فعالیت روی صفحه است.
- از ویژگی‌های خاص نرم‌افزار Primavera می‌توان به قابلیت Progress Spotlight که برای برجسته‌سازی ردیف‌های جدول در یک رنگ خاص مورداستفاده قرار می‌گیرد، اشاره کرد. باوجوداینکه نرم‌افزار Microsoft Project از چنین ویژگی پشتیبانی نمی‌کند، اما در عوض برای کاربر این امکان را فراهم کرده تا فیلترهایی را برای آن ایجاد کند.
- نرم‌افزار Primavera یک نرم‌افزار مدیریت پروژه مبتنی بر پایگاه‌داده است. اما نرم‌افزار Microsoft Project را می‌توان یک نرم‌افزار مدیریت پروژه مبتنی بر فایل دانست.
- به‌طورکلی نرم‌افزار Primavera را می‌توان به‌عنوان بهترین گزینه برای کشورهای توسعه‌یافته معرفی کرد. از طرفی نرم‌افزار Microsoft Project را نیز می‌توان گزینه مناسبی برای کشورهای درحال‌توسعه دانست.
- یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های نرم‌افزار Primavera و  Microsoft Project این است که Primavera می‌تواند مسیر بحرانی را هم بر اساس طولانی‌ترین مسیر و هم بر اساس شناوری کل محاسبه نماید. اما در نرم‌افزار  Microsoft Project مسیر بحرانی پروژه تنها بر اساس محاسبه شناوری محاسبه می‌شود که یکی از ضعف‌های بزرگ نرم‌افزار MSP بخصوص در زمان تحلیل تاخیرات است. 

2- نتیجه‌گیری

نرم‌افزار مدیریت پروژه Primavera از ابتدا به‌عنوان یک نرم‌افزار سازمانی ایجاد شد، درحالی‌که نرم‌افزار Microsoft Project قبلاً به‌عنوان یک برنامه دسکتاپ ایجاد گردید و سپس به سرور پروژه منتقل شد و قابلیت‌های سازمانی برای انجام این کار به آن اضافه گردید.
در نهایت می‌توان به این نتیجه رسید که Primavera برای پروژه‌هایی با مقیاس بزرگ که مدیریت طرح یک سازمان شامل چندین پروژه بزرگ می‌شود، می‌تواند گزینه مناسب‌تری باشد. درحالی‌که Microsoft Project برای پروژه‌های تکی و کوچک‌تر که نیازی به ثبت جزئیات سنگین ندارند، مناسب‌تر تلقی می‌گردد. از سوی دیگر، یکی از اصلی‌ترین مزایا و نقطه قوت پریماورا حوزه قراردادی آن بوده که به متخصصان تاخیرات و مدیریت ادعا امکانات بیشتری را جهت بهره‌وری از این نرم‌افزار می‌دهد.

---

جایگاه آموزش نرم افزارهای مدیریت پروژه در آموزش های موسسه ACEMI

در نقشه راه آموزشی موسسه ACEMI، دوره های برنامه ریزی، زمانبندی و کنترل پروژه با استفاده از نرم افزار Primavera P6 و برنامه ریزی، زمانبندی و کنترل پروژه با استفاده از نرم افزار MS-Project در سطح مهارت های سخت (سطح های کارشناسی، اجرایی و ارشد، استراتژی) ارائه می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دوره ها و سرفصل های ارائه شده ، نحوه و زمان برگزاری می توانید به تقویم آموزشی در وبسایت موسسه ACEMI مراجعه نمایید.