نوآوری‌ها، چالشهای اقتصادی و کمبود نیروی کار، شرکت‌های مشاوره‌ای و پیمانکاری را به تغییر روش‌های کاری و نحوه ارائه پروژه‌هایشان سوق داده است. در این میان، فناوری‌های نوین به‌عنوان راهکاری مؤثر برای غلبه بر این چالش‌ها مطرح شده‌اند. یکی از محورهای اصلی این تحول، تمرکز روزافزون بر پایداری است. کاهش ضایعات، استفاده از مصالح تجدیدپذیر و بهینه‌سازی مصرف انرژی به اولویت‌های صنعت ساخت تبدیل شده‌اند. با افزایش آگاهی کارفرمایان از پیامدهای زیست‌محیطی، تقاضا برای راهکارهای پایدار و دوستدار محیط‌زیست رو به رشد است، روندی که در سال‌های آینده نیز ادامه خواهد داشت.
در این مقاله، نگاهی خواهیم داشت به مهم‌ترین فناوری‌هایی که در سال 2024 تأثیر بیشتری بر این صنعت گذاشته‌اند.
1. تکنولوژی‌های ترند صنعت ساخت در سال 2024
1.1. ساخت افزایشی
فناوری چاپ سه‌بعدی در حال تبدیل شدن به ابزاری در دسترس‌تر و اقتصادی‌تر است و به شرکت‌های فعال در صنعت ساخت این امکان را می‌دهد که قطعات ساخت سفارشی را در محل یا در محیطی کنترل شده تولید کنند. این فناوری منجر به کاهش هزینه‌های مصالح، کاهش مدت‌زمان ساخت و بهبود کیفیت عملیات ساخت خواهد شد.
2.1. پهپادها
وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین (پهپادها) به‌طور فزاینده‌ای برای بازرسی کارگاه‌های ساخت، نظارت بر پیشرفت پروژه‌ها و جمع‌آوری داده‌های لحظه‌ای به کار گرفته می‌شوند. پهپادها می‌توانند با کاهش نیاز به بازرسی‌های دستی و ارائه داده‌های ارزشمند برای مدیریت پروژه‌ها، ایمنی، کارایی و صرفه‌جویی در هزینه‌ها را بهبود بخشند.
3.1. مدل‌سازی اطلاعات ساخت (BIM)
BIM یکی دیگر از تکنولوژی‌های ترند صنعت ساخت است که فراتر از مدل‌سازی سه‌بعدی سنتی رفته و تجزیه‌وتحلیل داده‌های پیشرفته و ابزارهای همکاری در زمان واقعی را نیز در بر می‌گیرد. این تغییر موجب بهبود هماهنگی پروژه، کاهش اشتباهات و بهبود کارایی کلی پروژه خواهد شد.
استفاده از BIM تحت‌تأثیر قابلیت‌های نوظهور چاپ سه‌بعدی، فناوری واقعیت افزوده و بهبود به‌اشتراک‌گذاری و ارتباطات از طریق زیرساخت‌های ابری قرار خواهد گرفت و کمکی بسیار بزرگ برای مدیران پروژه خواهد بود (در مقاله چرا مدیران پروژه باید مدل سازی اطلاعات ساخت را فرا بگیرند به تفصیل به این موضوع پرداخته شده است).
4.1. هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML)
مطالعه اخیر McKinsey نشان می‌دهد که استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی در تمام مراحل ساخت؛ از مرحله طراحی، ساخت، بهره برداری و مدیریت دارایی‌ها در حال گسترش است.
هوش مصنوعی و یادگیری ماشین کاربردهایی در بهبود ایمنی در کارگاه‌های ساخت دارند. از طریق تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از حسگرها و دوربین‌ها، هوش مصنوعی می‌تواند خطرات بالقوه را شناسایی کرده و به کارگران هشدار دهد تا اقدامات پیشگیرانه را انجام دهند. این رویکرد به کاهش حوادث و صدمات در کارگاه‌های ساخت کمک خواهد نمود (در این مقاله به 6 راهکار هوش مصنوعی برای چالشهای صنعت ساخت پرداخته شده است).
5.1. تکنولوژی‌های مبتنی بر ابر:
تکنولوژی‌های مبتنی بر ابر مزیت‌های قابل‌توجهی در دسترسی به داده‌های در لحظه از هر مکان و در هر زمان دارند و اغلب توسط بسیاری از ارائه‌دهندگان نرم‌افزار ساخت ارائه می‌شوند. این ویژگی به مدیران پروژه امکان می‌دهد که پیشرفت پروژه را نظارت کرده و تصمیمات سریع بگیرند. این راه‌حل‌ها یک پلتفرم متمرکز برای مدیریت پروژه‌ها ارائه می‌دهند که باعث ساده‌سازی جریان‌های کاری و بهبود ارتباطات میان اعضای تیم می‌شود.
علاوه بر این، این تکنولوژی ها ویژگی‌های ایمنی را بهبود می‌بخشند. برخی از پلتفرم‌ها، به‌عنوان‌مثال، از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و شناسایی خطرات ایمنی احتمالی استفاده می‌کنند.
شناسایی خطرات در مراحل اولیه به شرکت‌های فعالی در صنعت ساخت این امکان را می‌دهد که اقدامات پیشگیرانه انجام دهند و در نتیجه خطر حوادث و صدمات را کاهش خواهند داد.
6.1. ساخت مدولار
ساخت مدولار به استفاده از قطعات پیش‌ساخته اشاره دارد که می‌توانند به‌راحتی در محل مونتاژ شوند. این رویکرد منجر به کاهش زمان ساخت، کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود که ساخت مدولار در آینده نزدیک باتوجه‌به تلاش‌های صنعت ساخت برای یافتن روش‌های ساختی کارآمدتر و پایدارتر، گسترش یابد.
2. تکنولوژی‌هایی که باید در صنعت ساخت به کار گرفته شوند
پس از آشنایی با ترندهای تکنولوژی در صنعت ساخت، در ادامه قصد داریم به برخی از تکنولوژی‌های ضروری صنعت ساخت که باید توسط شرکت‌های خدماتی و پیمانکاری برای کاهش هزینه‌های اضافی و حفظ کسب‌وکار بهینه و سودآور به کار گرفته شوند، بپردازیم.
1.2. هوش تجاری در صنعت ساخت
استفاده از هوش تجاری درصنعت ساخت و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در حال افزایش است. استفاده از داده‌های در لحظه و خودکارسازی گزارش‌ها برای تولید گزارش‌های دقیق به کاهش ریسک‌ها پیش از بروز مشکلات و ارائه بینش‌هایی برای ساده‌سازی جریان‌های کاری و بهبود کارایی عملیاتی کمک خواهد کرد.
شرکت‌های فعال در صنعت ساخت می‌توانند گزارش‌های هوش تجاری را برای نظارت بر شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs) خاص خود سفارشی کنند و داده‌ها را به‌صورت در لحظه و در فرمت‌های مختلف تصویری مشاهده کنند تا به درک بهتر عملیات خود بپردازند و از کاهش سود جلوگیری کنند.
2.2. پذیرش راه‌حل‌های نرم‌افزاری یکپارچه در صنعت ساخت
گزارش اخیر McKinsey نشان می‌دهد که صنعت ساخت به سمت استفاده از پلتفرم‌های نرم‌افزاری یکپارچه برای پاسخ‌گویی مؤثرتر به نیازهای کارفرمایان در حال حرکت است. این روند در سال 2024 نیز ادامه خواهد یافت، زیرا استفاده از نرم‌افزارهای یکپارچه منجر به افزایش کارایی و بهره‌وری می‌شود.
راه‌حل‌های یکپارچه صنعت ساخت فرایند ساخت را برای تمامی قراردادهای خدماتی و داده‌های مربوط به پروژه، با ارائه یک منبع یکپارچه تسهیل خواهند کرد.
این رویکرد باعث کاهش اشتباهات، نیاز به اصلاحات و تاخیرها می‌شود که در نتیجه موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بازگشت سرمایه بهتر نیز خواهد شد.
3.2. ادامه دیجیتالی کردن فرایندهای صنعت ساخت
طبق تحقیقات Deloitte Insights، دیجیتالی کردن در صنعت ساخت به معنای تغییر مدل عملیاتی این صنعت است، نه فقط دیجیتالی کردن روش‌های ساخت فعلی.
یک مزیت اصلی دیجیتالی کردن فرایندهای صنعت ساخت استفاده از داده‌های در لحظه برای تصمیم‌گیری آگاهانه میباشد. این استراتژی به بهبود مدیریت پروژه، کاهش اشتباهات و افزایش بهره‌وری کمک خواهد کرد.
این تغییر نیازمند پذیرش تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای مانند نرم‌افزار ساخت، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و راه‌حل‌های مبتنی بر ابر برای بهبود مدیریت پروژه، ایمنی و کارایی عملیاتی خواهد بود (در این مقاله به فناوری و نوآوری در صنعت مهندسی و ساخت و تقویت رقابت‌پذیری پرداخته شده است).
جمع‌بندی تکنولوژی‌های ترند در صنعت ساخت
در عصری که صنعت ساخت به طور مداوم در حال تکامل است، به‌روز بودن با آخرین تکنولوژی‌های ترند برای حفظ رقابت در بازار برای کسب‌وکارها حیاتی خواهد بود.
با سرمایه‌گذاری استراتژیک در تکنولوژی‌های نرم‌افزار صنعت ساخت که به کسب‌وکارها کمک خواهد کرد تا وضعیت واقعی هزینه‌های خود را درک کنند و بینش‌هایی برای بهبود مستمر عملیات خود به دست آورند، شرکت‌های فعال در صنعت ساخت به‌راحتی ارزیابی خواهند کرد که کدام ترندهای تکنولوژی صنعت ساخت را می‌توانند برای پیشبرد کسب‌وکار خود برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی کنند.
در این مقاله به سؤالات زیر پاسخ داده شده است
1. چگونه تکنولوژی چاپ سه‌بعدی می‌تواند فرایند ساخت را کارآمدتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر کند؟
2. استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت ایمنی چه تأثیری بر کاهش حوادث دارد؟
3. نقش پلتفرم‌های مبتنی بر ابر در افزایش هماهنگی تیم‌های ساخت چیست؟
4. چگونه استفاده از راه‌حل‌های مبتنی بر ابر و نرم‌افزارهای یکپارچه می‌تواند فرایندهای مدیریت پروژه را متحول کند؟
جایگاه این مبانی در موسسه ACEMI
موسسه ACEMI، برای آشنایی متخصصان صنعت ساخت با به‌روزترین فناوری‌های این صنعت اقدام به برگزاری دوره مدیریت فناوری‌های دیجیتال در صنعت ساخت نموده است. این دوره بر اساس جدیدترین فناوری‌های دیجیتال در این صنعت و با تکیه بر استانداردهای بین‌المللی، از جمله استاندارد انجمن مدیریت ساخت آمریکا (CMAA) که در سال 2023 منتشر شده است، طراحی شده است. این دوره شامل دو بخش کلیدی است: در بخش اول، مدیریت داده، فناوری‌های نوین، حوزه‌های مختلف هوش مصنوعی (AI) و نحوه مواجهه سازمان‌های صنعت ساخت با تحولات فناوری آموزش داده می‌شود. بخش دوم که اهمیت ویژه‌ای دارد، به ارائه شیوه‌نامه مدیریتی این فناوری‌ها می‌پردازد.
جهت آشنایی با نحوه برگزاری و زمان برگزاری دوره‌های آموزشی این موسسه، می‌توانید به تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی‌پور مراجعه نمایید.
[1] Edwin Warui and Pubished, Construction Technology Trends in 2024.
