آیا هوش مصنوعی جایگزین انسان‌ها در پروژه‌ها خواهد شد؟

صنعت ساخت صنعتی پیچیده است که به علت سنتی بودن، نسبت به سایر صنایع، اتلافات بیشتر و در نتیجه بهره‌وری پایین‌تری دارد. در چند دهه اخیر، استفاده از تکنولوژی برای بهبود بهره‌وری و کاهش اتلافات مورد توجه زیادی قرار گرفته تا با کمک روش‌های مختلفی مانند ساخت ناب (Lean Construction)، مدل‌سازی اطلاعات ساخت (BIM) و هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)، به سوی بهره‌وری بالاتر و کاهش اتلافات حرکت کنیم.
با وجود اینکه صنعت ساخت، کمی از تحولات دیجیتالی عقب مانده، اما در سال‌های اخیر، شاهد رشد قابل توجه در استفاده از هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) توسط شرکت‌های فعال در صنعت ساخت هستیم. در این مقاله قصد داریم تا آینده هوش مصنوعی در ارتباط با احتمال جایگزینی نیروی کار تخصصی در صنعت ساخت را بررسی نماییم.

آقای Henning Roedel، سرپرست تیم نوآوری شرکت DPR Construction در شهر Redwood واقع در ایالت کالیفرنیا فکر می‌کند که هوش مصنوعی (AI یا Artificial Intelligence) مشاغل موجود در صنعت ساخت را از بین می‌برد! نظر آقای Henning Roedel این است که:

 ما به این فکر نمی‌کنیم که چگونه تعداد کارکنان خود را کاهش دهیم، زیرا به اندازه کافی کار عقب افتاده و کار پیش‌رو داریم و حتی به افراد بیشتری برای انجام این کارها نیاز داریم.
 هم‌چنین ما در حال حاضر افراد کافی در صنعت ساخت نداریم تا نیازهای این صنعت را برآورده کنیم. در ماه مارس، حتی زمانی که اخراج کارگران در این صنعت به بالاترین حد خود از زمان شروع همه‌گیری کرونا رسیده بود، هنوز بیش از 341،000 شغل خالی در این بخش وجود داشت!

با توجه به بحران نیروی کار بومی که سال‌ها است گریبان‌گیر صنعت ساخت بوده، راه‌حل‌های اولیه استقرار هوش مصنوعی و رباتیک در صنعت ساخت‌، شاهدی بر جابجایی و از بین رفتن برخی مشاغل است که توانایی صنعت را برای هم‌گام شدن با تقاضا تهدید می‌کند. آقای هنینگ رودل که شرکت او از هر دو ابزار هوش مصنوعی و رباتیک برای کمک به کارگران برای انجام کارهای بیشتر استفاده می‌کند، می‌گوید:

هوش مصنوعی و رباتیک، راه حل‌هایی برای بحران رو به رشد و ناتوانی موجود در ساخت خانه‌ها، ادارات و جاده‌های مناسب هستند. این ابزارها، زندگی کارکنان ما را تقویت می‌کنند. آن‌ها می‌توانند از ChatGPT و سایر ابزارها برای صرفه جویی در زمان خود استفاده کنند و به طور موثرتری به کارهای مهم‌تر رسیدگی کنند. 

1. نحوه استفاده از هوش مصنوعی در شرکت DPR 

شرکت DPR، علاوه بر استفاده از ChatGPT برای مکاتبات ایمیل و تدوین خلاصه‌هایی از روند اجرای پروژه، قابلیت‌های هوش مصنوعی در این زمینه را به کار می‌گیرد. ابزارهایی مانند بینایی کامپیوتر (Computer Vision)، که اطلاعات مفهومی را از تصاویر به دست می‌آورند تا کارکنان بتوانند روی آن‌ها کار کنند و با استفاده از آن‌ها تمرکز بیشتری روی محل‌های کار داشته باشند. یکی از این ابزارها، مته نیمه خودکار Hilti JAIBOT است که با هوش مصنوعی تقویت شده و به ثبت و تحلیل واقعیت‌ها می‌پردازد. 

ربات JAIBOT می‌تواند هنگام سوراخ‌کاری در دال‌های بتنی و سقف، برای قراردادن تاسیسات مکانیکی و برقی، موانع را شناسایی کند و تعیین کند که آیا سوراخ کردن را ادامه دهد یا خیر. هوش مصنوعی همچنین می‌تواند گشتاور مته را اندازه‌گیری کند و تعیین کند که آیا به میلگرد یا هر زیرلایه‌ای غیر از بتن برخورد می‌کند یا خیر.
از نظر آقای Henning Roedel:

با استفاده از HILTI، شاهد افزایش 6 تا 8 برابری بهره‌وری هستیم. این یک پیشرفت بزرگ است و بخش زیادی از افزایش عملکرد مربوط به این است که ماشین مسیر درست را مشخص می‌کند و یاد می‌گیرد که چه چیزی را نباید سوراخ کند!

2. افزایش بهره‌وری

همان‌طور که هوش مصنوعی در سطح جهانی، توجه بیشتری را به نسبت ربات‌ها و بینایی کامپیوتر (Computer Vision) به خود جلب کرده، در صنعت ساخت نیز، در حوزه‌هایی مانند متره و برآورد، جایگاه مهمی یافته است. اما آیا پذیرش گسترده‌تر ابزارهای هوش مصنوعی، مشاغل سنتی در پروژه‌های صنعت ساخت‌ را تهدید می‌کند؟
همان‌طور که راه حل‌های جدید آزمایش می‌شوند و در بازار به کار می‌روند، به نظر می‌رسد بسیاری از آن‌ها به طور طبیعی به سمت عملکردهای شغلی با داده‌های حجیم و متغیر متمایل هستند.
بر اساس پیش‌بینی ارائه شده در گزارش مجمع جهانی اقتصاد، هوش مصنوعی ظرف دو سال آینده جایگزین 85 میلیون از مشاغل در سراسر جهان خواهد شد که موجب زیان‌های سنگین‌ در مشاغل انبارداری و تولید، تحقیق و ورود داده‌ها و خدمات مشتریان می‌شود. در واقع، کارگران شاغل در صنعت ساخت، آخرین نیروهایی هستند که شغلشان با کاهش تقاضا مواجه می‌شود.
برخی از متخصصان هوش مصنوعی بر این باورند که فناوری‌های آن‌ها برای بهبود بهره‌وری و رفاه نیروهای انسانی طراحی شده و قرار نیست این فناوری‌ها برای جایگزینی انسان‌ها به‌کار گرفته شوند.
Henning Roedel در این رابطه می‌گوید:

هوش مصنوعی مجموعه ابزار بسیار وسیعی است که می‌تواند به دانِش‌وَرزان (Knowledge workers)، به دانش رباتیک و بسیاری از موارد مختلف دیگر، کمک کند.

3. ایجاد شغل به جای از دست دادن شغل؟

فقط به Dan Maxwell، معاون خدمات توسعه برای Knoxville، شرکت مشاوره ساخت Realty Trust Group مستقر در ایالت تنسی کشور آمریکا نگاه کنید. او اخیراً از هوش مصنوعی مانند پلتفرم‌های هوش کنش‌گرای Northspyre برای املاک و پروژه‌هایی از جمله موسسه سرطان Peeples در شهر دالتون، به مساحت 64000 فوت مربع و مقدار 46 میلیون دلار استفاده کرده است.
Maxwell به عنوان یک مشاور، بیشتر به تأثیرات بهره‌وری، کارایی و هزینه‌های هوش مصنوعی برای کارفرمایان توجه دارد تا اینکه بخواهد باعث از بین رفتن شغل خاصی شود. او استدلال می‌کند که هوش مصنوعی، می‌تواند یک محرک برای ایجاد شغل باشد و صنعت ساخت را به عنوان یک پیش‌رو در پذیرش هوش مصنوعی قرار دهد.
Dan Maxwell می‌گوید:

ما باید انعطاف‌پذیر باشیم و با هوش مصنوعی، متفکرانه و عاقلانه برخورد کنیم. اثرات مثبت هوش مصنوعی بر مدیریت و زمان‌بندی پروژه، می‌تواند پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مشترک بیشتری را ایجاد نماید که این امر باعث به‌وجود آمدن مشاغل بومی بیشتری نیز خواهد شد.

به عنوان مثال، بخش علوم زیستی که بر روی تاسیسات مکانیکی، برقی و لوله کشی که بسیار پیچیده، سیستم‌های ایمنی سرکوب کننده و پشتیبانی حیاتی و سنگین همراه است، شاهد به کارگیری ربات‌های خودگردان با کمک بینایی کامپیوتر و مجهز به هوش مصنوعی برای ثبت واقعیت است. همچنین این بخش شاهد پذیرش سریع راه‌حل‌هایی است که از هوش مصنوعی برای تحلیل تعداد افرادی که به طور منظم و هر چند وقت یک‌بار به مناطق تعریف‌شده، دسترسی دارند، استفاده می‌کند تا بهترین بهره‌برداری نصیبشان گردد.
نظر Dan Maxwell این است که:

ما در صنعت ساخت فرصتی داریم که نه تنها کاربر هوش مصنوعی باشیم، بلکه تسهیل‌کننده به‌کارگیری هوش مصنوعی در سایر بخش‌ها نیز هستیم.

4. آیا انسان‌ها به یک قشر مورد حمایت تبدیل خواهند شد؟

با این حال، شرکت‌های فعال در صنعت ساخت که ابزارهای هوش مصنوعی را به کار می‌گیرند، باید از مسئولیت قانونی کار، آگاهی بیشتری داشته باشند. به‌ویژه اگر راه‌حل‌های هوش مصنوعی به‌طور نامتناسبی بر اقشار مورد حمایت بر اساس ویژگی‌هایشان مانند سن، مذهب، نژاد و جنسیت تأثیر بگذارد. آقای اندرو ریچاردز، رئیس گروه ساخت Kaufman Dolowich & Voluck مستقر در وودبری گفت: 

اگر هوش مصنوعی یا رباتیک موجب از دست دادن شغل فردی شود و بتوان ثابت کرد که تبعیض سنی در مقابل تبعیض صرفاً انسانی قرار گرفته، ممکن است تبعات قانونی به وجود آید. انسان بودن به خودی خود مورد حمایت قرار نمی‌گیرد، اما ما شاهد تبدیل شدن داستان‌های علمی-تخیلی به واقعیت هستیم، و می توانید تصور کنید که این موضوع می‌تواند برای زندگی بشر مشکل‌ساز باشد. 

آقای اندرو ریچاردز بر این باور است که کسب‌وکارهای صنعت ساخت باید عملاً از خطاپذیری هوش مصنوعی آگاه باشند، به ویژه به دلیل اینکه در صنعت ساخت، مسائلی مربوط به تفاوت‌های غیر استاندارد و منطقه‌ای در نحوه ارتباطات و به اشتراک‌گذاری اطلاعات وجود دارد. تفاوت‌های طبیعی انسان در اصطلاحات می‌تواند تجزیه و تحلیل‌های هوش مصنوعی را از فرآیند پرداخت تا دستورات تغییر، زمان‌بندی و کنترل پروژه، تعیین الزامات و...  تضعیف کند و به جای حل آن‌ها باعث به وجود آمدن اختلافات و ادعاها شود.

5. فناوری در کسب‌وکارهای صنعت ساخت

علی‌رغم این چالش‌ها، پیشرفت‌های هوش مصنوعی و راه‌حل‌های رباتیک، برای شرکت‌هایی مانند Roedel و DPR، هزینه‌های ثبت سوابق واقعی را کاهش می‌دهد و این فناوری را برای برخی از پروژه‌های کوچک‌تر نیز در دسترس قرار می‌دهد. در واقع، پیش‌بینی می‌شود که اندازه بازار برای هوش مصنوعی در صنعت ساخت‌ سالانه 34.1 درصد رشد کند و تا سال 2031 از مرز 8.5 میلیارد دلار با استقرار سیستم‌ها و روش‌ها در بهبود هزینه‌های عملیاتی و ایمنی کارگران فراتر رود. مورد آخر، یکی از حوزه‌هایی است که DPR با هوش مصنوعی و ربات‌هایی که جایگزین مشاغل انسانی می‌شوند، متناسب و سازگار است. Roedel می‌گوید: 

ما می‌خواهیم تعداد بیشتری از این ابزارها را در مشاغلی که با برق ولتاژ بالا و یا محیط‌های خطرناک مواجه هستند، به کار بگیریم تا بتوانیم ماشین‌های هوشمند را در آن قرار دهیم و انسان‌ها را از فضاهای ناامن دور کنیم.

در نتیجه، به نظر می‌رسد بکارگیری هوش مصنوعی در صنعت ساخت با رشد زیادی همراه شود و اگرچه مشاغل فعلی زیادی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، باعث ایجاد مشاغل جدیدی می‌شود. این موضوع به نوعی هم برای سازمان‌ها و هم برای نیروهای سنتی صنعت ساخت، تهدید به حساب می‌آید، اما می‌تواند باعث رشد کسب‌و‌کارها و افراد متخصصی گردد که خود را در این صنعت به‌هنگام نگه می‌دارند و به جای مقابله و نفی واقعیت موجود، به برنامه‌ریزی برای این امر می‌پردازند.  

---

[1] Chris Wood. Will AI Take Your Construction Job? Only if You Want it To.