در پروژه‌های Engineering, procurement and construction) EPC یا مهندسی - تدارکات - ساخت) برآورد هزینه‌ها می‌تواند تأثیرات عظیمی بر موفقیت یا شکست پروژه داشته باشد. در حالی که برآورد هزینه‌های برخی از مصالح نسبتاً ساده است، اما برخی دیگر مشکلات و چالش‌های خودشان را دارند. یکی از دشوارترین موارد برای پیش‌بینی هزینه‌ها، برآورد هزینه‌های داربست‌بندی است.
داربست‌بندی نه‌تنها تحت تأثیر عوامل متعددی همچون نوع مصالح، زمان‌بندی و نیازهای عملیاتی قرار دارد، بلکه تأخیرها و تغییرات غیرمنتظره نیز می‌توانند هزینه‌های آن را به شدت تحت‌الشعاع قرار دهند. عدم برآورد دقیق و کنترل هزینه‌های داربست‌بندی، می‌تواند به اختلافات و ادعاهای مالی پیچیده‌ای منجر شود که مدیریت آنها برای هر تیم پروژه‌ای چالشی بزرگ است. این مقاله به بررسی این چالش‌ها و راهکارهای مدیریت آنها می‌پردازد.
تعیین اینکه یک محدوده معین به چه مقدار داربست نیاز دارد، چندان آسان نیست، باید عوامل متعددی را که در اجرای داربست تأثیر می‌گذارند، در نظر گرفت. برای مثال، کدام نواحی پروژه نیاز به کار در ارتفاع دارند؟ داربست برای چه مدت باید پا برجا بماند؟ آیا اکیپ‌های کاری مختلف می‌توانند از همان داربست استفاده کنند یا به دلیل مشکلات دسترسی، نیاز به بازکردن داربست و نصب مجدد آن است؟ چه مقدار از داربست می‌تواند با برخی اقدامات اصلاحی باقی بماند؟
این عوامل برآورد و پیش‌بینی هزینه‌های داربست را برای تیم پروژه پیچیده می‌کنند. این عوامل همچنین تعیین استحقاق از مطالبات تأخیر یا تصدیع را در زمانی که هزینه‌های داربست دخیل هستند، چالش‌برانگیز می‌سازند.
این مقاله هزینه‌های داربست‌بندی را از جنبه‌های زیر مورد بررسی قرار می‌دهد:
- برآورد هزینه: برآورد دقیق میزان داربست مورد نیاز و هزینه‌های مرتبط قبل از اجرای پروژه.
- پیش‌بینی تغییر هزینه‌های مصالح و نیروی کار در حین اجرای پروژه: شامل روش‌های کنترل هزینه‌ها و پیش‌بینی نیازهای آینده.
- تأثیر تأخیرها: بررسی تأثیر تأخیرهای احتمالی بر هزینه‌ها و مسئولیت‌های مرتبط با آنها.
1. برآورد هزینه
برآورد هزینه‌ی کل اجرای داربست یکی از دشوارترین وظایف در آغاز یک پروژه است. حتی پس از تکمیل مرحله طراحی، تعیین داربست موردنیاز همچنان ساده نیست. مواردی که باید در مرحله برآورد به طور دقیق مشخص شوند شامل:
- مصالح موردنیاز جهت داربست‌بندی: میزان و نوع داربست موردنیاز برای هر مرحله از پروژه.
- نیروی کار موردنیاز برای داربست‌بندی (نصب، اصلاحات، بازکردن و...): تعداد و تخصص‌های لازم برای نصب و نگهداری داربست.
- هزینه‌های غیرمستقیم: هزینه‌های اضافی مانند کارکنان مدیریتی، تأسیسات موقت مرتبط با پیمانکار داربست‌بندی و... که به طور غیرمستقیم با داربست‌بندی مرتبط هستند.
سطح دقتی که می‌توان این موارد را برآورد کرد، بستگی به میزان بلوغ طراحی‌های پروژه دارد. توسعه طراحی بر توانایی تعیین محل‌ها و مدت‌زمان موردنیاز برای داربست‌بندی تأثیر می‌گذارد.
پیمانکاران اغلب به‌جای ایجاد یک طرح دقیق داربست‌بندی، از یک روش ساده‌تر استفاده می‌کنند و هزینه‌ها و نیروی کار داربست‌بندی را بر اساس درصدی از ساعت‌های کار مستقیم تخمینی برای بخش‌های مکانیکی، لوله‌کشی، الکتریکی، عایق‌بندی و... محاسبه می‌کنند.
2. اجرای پروژه
در طول اجرای پروژه، تحلیل نرخ داربست‌بندی امکان مقایسه همزمان با برنامه تخمینی را فراهم می‌کند. همچنین، هرچه جزئیات بیشتری از هزینه‌ها ثبت شود، تحلیل ادعاهای احتمالی آسان‌تر خواهد بود. مواردی که باید مدنظر قرار گیرند عبارت‌اند از:
- پیگیری مصالح و نیروی کار بر اساس نوع داربست (سازه ساده، پیچیده و...)
- پیگیری مصالح و نیروی کار بر اساس محل داربست
- پیگیری مصالح و نیروی کار بر اساس استفاده‌کنندگان از داربست در هر زمان
در یک پروژه صنعتی معمولی، داربست‌ها ممکن است در اطراف یک سازه نصب شوند و در طول پروژه برای نصب تجهیزات، لوله‌کشی، کارهای الکتریکی و عایق‌بندی و سایر فعالیت‌ها مورداستفاده قرار گیرند. علاوه بر این، هر کدام از این تخصص‌ها ممکن است به یک پیکربندی متفاوت داربست نیاز داشته باشند که هزینه‌های اضافی به همراه دارد.
3. تأثیرات تاخیر و تصدیع
در پروژه‌های EPC، ادعاهای تاخیر یا تصدیع ممکن است شامل تأثیرات و هزینه‌های زیادی برای بسیاری از ذی‌نفعان در بخش‌های مختلف کار باشد. از آنجا که معمولاً چندین پیمانکار از داربست‌های موجود در پروژه به‌طور مشترک استفاده می‌کنند، تخصیص منصفانه تأثیرات و هزینه‌های مربوط به تاخیر می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
1.3. انواع ادعاهای مربوط به داربست‌بندی
- افزایش هزینه ناشی از نگه‌داشتن مصالح داربست‌بندی به مدت طولانی‌تر از برنامه‌ریزی اولیه.
- افزایش هزینه ناشی از افزایش تعداد و حجم مصالح داربست‌بندی به دلیل نیازهای پیش‌بینی‌نشده.
- افزایش هزینه‌های ناشی از افزایش نیروهای کار بیش‌تر از حالت پیش‌بینی شده.
- افزایش هزینه‌های غیرمستقیم مانند کارکنان مدیریتی، تأسیسات موقت مرتبط با پیمانکار داربست‌بند به علت طولانی شدن مدت پروژه.
4. نتیجه‌گیری در مورد اهمیت برآورد هزینه‌های داربست‌بندی
به طور کلی، داربست‌بندی در پروژه‌های EPC چالش‌های زیادی برای برآورد و کنترل ایجاد می‌کند. وقتی صحبت از ادعاها میشود، این چالش‌ها پیچیده‌تر نیز می‌شوند، زیرا باید به طور منصفانه مسئولیت تاخیر و هزینه‌های داربست که بین چند پیمانکار مشترک است، تخصیص داده شود. این پیچیدگی نشان می‌دهد که استفاده از روش‌های دقیق برای پیگیری هزینه‌ها و تحلیل ادعاها چقدر مهم است تا هزینه‌ها و تأثیرات تاخیر به درستی تخصیص داده شوند.
در این مقاله به سوالات زیر پاسخ داده شد
1. چرا برآورد دقیق هزینه‌های داربست‌بندی در پروژه‌های EPC دشوار است و چه عواملی بر این برآورد تأثیر می‌گذارند؟
2. تأخیرها چگونه می‌توانند بر هزینه‌های داربست‌بندی تأثیر بگذارند و چگونه باید این هزینه‌ها و مسئولیت‌ها تخصیص داده شوند؟
3. چه نوع ادعاهایی ممکن است در مورد هزینه‌های داربست‌بندی مطرح شوند و چگونه می‌توان این ادعاها را مدیریت کرد؟
4. چرا استفاده از روش‌های دقیق برای پیگیری هزینه‌ها و تحلیل ادعاها در پروژه‌های EPC اهمیت دارد؟
[1] Estimating Scaffolding Costs and Delay Claim Allocations on EPC Projects, Matthew A. Muse, M.B.A., P.E., PMP
