ارزیابی عملکرد بعد از اتمام کار از موضوعات حائز اهمیت در انجام هر فعالیتی است. پروژه ها نیز از این موضوع مستثنی نبوده و باید در انتها مورد ارزیابی قرار گیرند. اگر راهنمای PMBOK را در نظر بگیریم، حوزه های مختلف دانشی برای مدیریت پروژه موفق ارائه شده است که هر کدام از آنها برای موفقیت پروژه مهم و قابل توجه هستند. در نتیجه، اگر بخواهیم عملکرد مدیریت پروژه را ارزیابی نموده و مورد اندازه گیری قرار دهیم، نیاز به مدلی داریم که هر کدام از این حوزه های دانش را نه تنها به صورت جداگانه، بلکه به صورت یکپارچه و در صنعت های مختلف مورد ارزیابی و اندازه گیری قرار دهد.
1. مدل عملکرد مدیریت پروژه
با وجود اینکه اندازه گیری عملکرد مدیریت پروژه یکی از موارد ارزیابی موفقیت آمیز بودن پروژه است، اما مطالعات زیادی برای اندازه گیری این عملکرد در پروژه ها، مخصوصا پروژه های ساخت انجام نشده است. اما در یکی از مطالعات خوب و محدودی که در سال 2017 توسط Demirkesen و همکاران در دانشگاه کالیفرنیا انجام شده است [(1)]، با در نظر گرفتن حوزه های دانش ارائه شده در PMBOK، شاخصهایی برای اندازه گیری عملکرد مدیریت پروژه مطرح شده و با استفاده از مطالعه موردی بر روی 121 پروژه صنعت ساخت، نتایج بدست آمده از این شاخصها مورد ارزیابی و آنالیز قرار گرفته است.
شکل 1. مدل مدیریت پروژه
این تحقیق در یک کار خوب، تمام مطالعات انجام شده برای مدلسازی عملکرد مدیریت پروژه را در زمینه های مختلفی گرد آوری نموده تا بتواند مدل کاملی را ارائه نماید. ، این زمینه ها عبارتند از:
الف- مدیریت یکپارچگی (Integration Management)
ب- مدیریت محدوده (Scope Management)
پ- مدیریت زمان (Time Management)
ت- مدیریت هزینه (Cost Management)
ث- مدیریت کیفیت (Quality Management)
ج- مدیریت منابع انسانی (Human Resource Management)
چ- مدیریت ارتباطات (Communications Management)
ح- مدیریت ریسک (Risk Management)
خ- مدیریت تدارکات (Procurement Management)
د- مدیریت ذینفعان (Stakeholder Management)
ذ- مدیریت ایمنی (Safety Management)
ر- مدیریت محیط زیست (Environmental Management)
ز- مدیریت مالی (Financial Management)
ژ- مدیریت ادعا (Claim Management)
شکل 2. متغیرهای نهفته و سازنده مدل (قسمت 1)
شکل 3. متغیرهای نهفته و سازنده مدل (قسمت 2)
در این مطالعه، ارتباطات چندگانه بین حوزه های دانش نیز معرفی شده و علاوه بر اینکه شاخص ها برای هر حوزه دانش مورد اندازه گیری قرار میگیرد، اندازه گیری عملکرد مدیریت پروژه به صورت یکپارچه و با توجه به رابطه موجود بین حوزه های دانشی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده در انتهای این مطالعه نشان میدهد که مدیریت یکپارچگی پروژه، مدیریت ارتباطات، مدیریت ایمنی، مدیریت ریسک، مدیریت منابع انسانی، مدیریت مالی و مدیریت هزینه تاثیر مستقیم بر روی عملکرد مدیریت پروژه دارند و مواردی مانند مدیریت زمان و محدوده دارای اثرات غیر مستقیم هستند. نتایج بدست آمده اشاره میکنند که مدیریت یکپارچگی دارای اثرات تقریبا زیادی بر روی عملکرد مدیریت پروژه میباشد. مدیریت ارتباطات و ایمنی نیز دارای اثرات مثبت و متوسطی بر روی عملکرد پروژه هستند. مدیریت منابع انسانی، مدیریت هزینه، مدیریت ریسک، مدیریت مالی نیز اگرچه تاثیرات مثبتی دارند ولی این تاثیرات بر روی عملکرد پروژه زیاد نمیباشد. اما موضوع جالب در این نتایج آنست که مدیریت کیفیت، مدیریت محیط زیست، مدیریت ذینفعان، مدیریت زمان، مدیریت دعاوی و مدیریت تدارکات آنچنان تاثیری بر روی عملکرد پروژه نمیگذارند. البته باید اذعان نمود که این مطالعه بر روی پروژه های صنعت ساخت انجام شده و در صورت تغییر مطالعه موردی و کشور مورد مطالعه، این نتایج میتوانند دستخوش تغییرات بسیاری گردند. به همین علت، توصیه میشود که این مدل کامل که برای اندازه گیری عملکرد در تمام حوزه های دانش مطرح شده در PMBOK ارائه شده است، و عملکرد پروژه را نیز از منظر موفقیت آمیز بودن پروژه اندازه گیری مینماید، در کشورمان با تغییراتی نیز در صنایع مختلف مورد مطالعه قرار گیرد. البته باید اشاره نمایم که حوزه های دانشی در نظر گرفته در این مطالعه بر اساس نسخه پنجم PMBOK است که از این منظر نیز نیازمند تغییراتی است.
- جهت مطالعه بیشتر، فایلی جهت دانلود قرار داده شده است.
جایگاه مبانی ارائه شده در آموزش های موسسه ACEMI
در نقشه راه جامع موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور، در سطح مهارت های سخت (کارشناسی - اجرایی و ارشد - استراتژی) و در سطح مهارت های نرم دوره های جامعی در حوزه های مختلف دانشی مدیریت پروژه دیده شده است که همه آن ها با رویکرد کاملا اجرائی در اتمام موفقیت آمیز پروژه و همچنین عملکرد موفق مدیریت پروژه نقش بسزایی خواهند داشت. همچنین به جهت آشنایی با دوره ها و تاریخ برگزاری آن ها می توانید به بخش تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.
دانلود جزئیات این مقاله
