یکی از بزرگترین مشکلات در پروژههای ساخت، حوادثی است که در این پروژهها به وقوع میپیوندد و باعث شده صنعت ساخت به یکی از پرریسکترین بالا تبدیل گردد. بر اساس مطالعاتی که در Center for Construction Research and Training در سال 2008 انجام شده است، حوادثی که در صنعت ساخت باعث مرگ یا ناتوانی افراد میگردند بیش از سه برابر حوادث مشابه در صنایع دیگر است. همچنین میزان حوادث در صنعت ساخت بسیار بالاتر از میانگین صنایع دیگر است. شاید بتوان بیشترین دلیل این موضوع را اندازهگیری بعد از وقوع حوادث و مدیریت ایمنی پروژهها بهصورت واکنشگرا دانست. اما این موضوع در حالی رخ میدهد که ایمنی پروژهها در هنگام اجرا قابلاندازهگیری بوده و میتوان مدلهایی ارائه نمود که عملکرد را اندازهگیری کرده و پاسخهای مناسبی قبل از وقوع حوادث ارائه نمایند.
1- تکنیک آسیب صفر
برای پیروی از مقررات اداره ایمنی و بهداشت شغلی آمریکا (OSHA) و رقابت در محیطی همیشه در حال تغییر، شرکتهای فعال در صنعت ساخت باید تکنیکهای مدیریت ایمنی را رعایت نموده و آن را پیادهسازی کنند. به طور مثال، مؤسسه صنعت ساخت (CII) مطالعه مؤلفههای اساسی زیر را در یک طرح ایمنی مؤثر ساخت ارائه نموده است.
- تعهد مدیریتی
- ایمنی کارکنان
- برنامهریزی برای پیش از شروع کار
- تمرین و آموزش ایمنی
- مشارکت کارکنان
- پاداش و شناسایی ایمنی
- بررسی حوادث
- برنامههای سوءمصرف مواد
- مدیریت پیمانکاران فرعی
شکل 1. ایمنی در صنعت ساخت
2- مدل پیشبینی عملکرد ایمنی
در مطالعاتی که در سال 2013 توسط Hallowell و همکارانش در یک کار مشترک بین دانشگاههای آمریکا و کانادا صورتگرفته است ([1])، مدلی برای پیشبینی عملکرد ایمنی در پروژه ارائه گردیده تا بتوان بهصورت Proactive بر روی ریسک پروژه از منظر ایمنی نظارت نموده و این ریسکها را اندازهگیری و کنترل نمود. برای رسیدن به این هدف، شاخصهایی که برای پیشبینی عملکرد ایمنی و اندازهگیری و نظارت بر ریسکهای مربوط به آن موردنیاز هستند، تعیین گردیده و منابعی که لازم هستند تا یک برنامه مدیریتی مناسب برای پروژههای واقعی به اجرا در آیند، نیز ارائه شدهاند. علاوه بر این، در زمانی که شاخصها درست عمل ننمایند، اقدامات مدیریتی خاصی موردنیاز است که این موضوع نیز در این مطالعه ارائه گردیده است.
برای آنکه این مطالعه بتواند نتایج دقیق و مناسبی را ارزیابی کرده و مدل کاملتری را ارائه نماید، روشهای مختلفی بهصورت ترکیبی و در سه بخش اتخاذ شدهاند.
الف- در بخش اول، 19 پروژه فعال بهصورت موردی در بخشهای مختلف و در محدوده ارزشی 23 میلیون دلار تا 3.6 بیلیون دلار انتخاب شدند تا بتوان با جمعآوری دیتاها از این پروژهها به ارزیابی و آنالیز آنها از منظر مدیریت ایمنی پرداخت. البته، اعتبار نتایج از طریق مقایسه با نتایج بخشهای دوم و سوم اندازهگیری و ارتقاء داده شدند.
ب- در بخش دوم، 14 گزارش از پروژههایی که در فرایند مدیریت ایمنی موفق بودند، ارزیابی گردید. این گزارشها که شامل شاخصها و اقدامات مدیریت موفق ایمنی در این پروژهها است، در این مطالعه ارزیابی و تحلیل گردیدند.
پ- در بخش سوم، یک تیم تحقیقاتی متشکل از کارفرمایان، پیمانکاران (اصلی و جزء) و تأمینکنندگان تشکیل گردید تا:
- شاخصهای ایمنی را تعیین نمایند.
- طرح و برنامهای که میتوانند این شاخصها را اندازهگیری نمایند ارائه کنند.
- طرح و نقشه اجرایی برای زمانی که اهداف مدیریت ایمنی به دست نیایند، ارائه نمایند.
- جهت مطالعه بیشتر، فایل مقالهای جهت دانلود قرار داده شده است.
جایگاه این مبانی در آموزشهای مؤسسه ACEMI
در نقشه راه جامع موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور، در سطح مهارت های سخت دوره ای با عنوان (مدیریت ایمنی پروژه) به صورت جامع ارائه شده است. باید توجه داشت که دوره "راهنمای PMBOK" پیشنیاز این دوره می باشد. همچنین به جهت آشنایی با سایر دوره ها و تاریخ برگزاری آن ها می توانید به بخش تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.
[1] Hallowell, M. Hinze, J. Baud, K. Wehle, A. 2013. Proactive Construction Safety Control: Measuring, Monitoring, and Responding to Safety Leading Indicators. J. Constr. Eng. Manage.