بر اساس گزارش اداره آمار کار ایالات متحده (BLS یا Bureau of Labor Statistics)، اصطلاح "متخصصان با دانش فنی صنعت ساخت" معمولاً به مشاغلی اشاره دارد که نیازمند مدرک دانشگاهی یا گواهینامه تخصصی هستند، از جمله مهندسان، معماران و مدیران ساخت. این افراد مسئول برنامه‌ریزی، هماهنگی و اجرای پروژه‌های صنعت ساخت هستند و این نقش آن‌ها را از افراد با مهارت فنی و اجرایی که وظایف فنی یا عملیاتی انجام می‌دهند، متمایز می‌کند (در این راهنما به معرفی نقشه راه اخذ مدارک بین‌المللی پرداخته شده است).
به‌طور سنتی، صنعت ساخت به دو گروه مجزا تقسیم شده است: متخصصان با دانش فنی و افراد با مهارت فنی و اجرایی. گروه اول که در زمینه طراحی، مدیریت و نظارت فعالیت دارند، به‌عنوان تصمیم‌گیرندگان شناخته می‌شوند، در حالی که گروه دو (مانند نجاران، برق‌کاران، لوله‌کش‌ها و جوشکاران) به‌عنوان انجام‌دهندگان کارهای فیزیکی در نظر گرفته می‌شوند.
این تقسیم‌بندی سنتی به‌طور تاریخی باعث کم‌ارزش جلوه دادن تخصص افراد با مهارت فنی و اجرایی شده و به برداشت نادرستی از نیروی کار دامن زده است. با توجه به تخصصی و بخش‌بندی‌شده بودن صنعت ساخت امروزی، ضروری است که بپذیریم بسیاری از افراد با مهارت فنی و اجرایی دارای مهارت‌ها و حرفه‌ای‌گری معادل با همتایان خود در نقش‌های نظارتی یا طراحی هستند. با به چالش کشیدن این تفکیک، می‌توانیم احترام بیشتری برای مشاغل فنی ایجاد کنیم و دیدگاهی جامع‌تر نسبت به فرصت‌های شغلی در بخش ساخت ترویج دهیم.
1. تعاریف سنتی از متخصصان با دانش فنی در صنعت ساخت
متخصصان با دانش فنی صنعت ساخت معمولاً در رشته‌های مرتبط با ساخت تحصیلات رسمی دارند و اغلب دارای مدارک یا گواهینامه‌هایی هستند که آن‌ها را برای نقش‌های رهبری واجد شرایط می‌سازد (در این مقاله به معرفی حرفه مدیریت ساخت پرداخته شده است). این افراد در انجام وظایفی مانند برنامه‌ریزی پروژه، طراحی سازه، برآورد هزینه و کنترل کیفیت مشغول هستند. آن‌ها اغلب به‌عنوان بخش "white-collar" (کارمندان دفتری) صنعت ساخت در نظر گرفته می‌شوند که از کار دستی مرتبط با کارگران فنی متمایز است.
اگرچه نقش معماران، مهندسان و مدیران ضروری است، این تعریف سنتی از متخصصان با دانش فنی، افرادی را که مسئول اجرای مستقیم طرح‌ها هستند، نادیده می‌گیرد. افراد با مهارت فنی و اجرایی به‌طور تاریخی به‌طور جداگانه دسته‌بندی شده‌اند و این موضوع باعث شکل‌گیری دیدگاه سلسله‌مراتبی شده که به مشارکت‌های حیاتی آن‌ها کم‌ارزشی می‌کند.
2. ارزش‌گذاری پایین افراد با مهارت فنی و اجرایی
افراد با مهارت فنی و اجرایی اغلب به‌عنوان «حرفه‌ای» نادیده گرفته شده‌اند، زیرا کار آن‌ها معمولاً به‌عنوان فعالیتی دستی، تکراری و فاقد پیچیدگی فکری نقش‌های طراحی و مدیریتی تصور می‌شود. این نگرش کلیشه‌هایی را تقویت می‌کند که جوانان، به‌ویژه تحت تأثیر والدین، را از انتخاب مشاغل فنی بازمی‌دارد. در نتیجه، مدارک دانشگاهی و مشاغل با «جایگاه بالاتر» بیشتر از مسیرهای شغلی فنی مورد حمایت و تشویق قرار می‌گیرند.
بااین‌حال، این دیدگاه نادرست و کهنه است. در صنعت ساخت امروز، افراد با مهارت فنی و اجرایی اغلب به دانش عمیقی درباره مصالح، تکنیک‌ها و مقررات تخصصی نیاز دارند. بسیاری از آن‌ها دارای گواهینامه‌های حرفه‌ای هستند و سال‌ها آموزش رسمی یا کارآموزی را گذرانده‌اند.
آن‌ها با مهارت در حل مسائل، همکاری تیمی و کنترل کیفیت، نقش‌های کلیدی در حرفه‌ای‌گری ایفا می‌کنند.
3. ظهور مشاغل فنی ماهر در صنعت ساخت امروزی
صنعت ساخت بیش از هر زمان دیگری بخش‌بندی و تخصصی شده است. پیشرفت‌های فناوری، مصالح و روش‌های ساخت، به ظهور افراد با مهارت فنی و اجرایی بسیار ماهری منجر شده است که وظایف تخصصی را با دقت بالا انجام می‌دهند. از نصب سیستم‌های پیچیده برق گرفته تا اطمینان از یکپارچگی سازه‌ها، افراد با مهارت فنی و اجرایی امروز صرفاً نیروی کار دستی نیستند، بلکه متخصصان با دانش فنی آموزش‌دیده‌ای هستند که دانش و تخصص ویژه خود را در کارشان به‌کار می‌گیرند.
بسیاری از مشاغل فنی اکنون به گواهینامه‌ها و آموزش‌های مستمر نیاز دارند، مشابه الزامات معماران و مهندسان. به‌عنوان مثال، برق‌کاران باید مجوز داشته باشند و دانش خود را درباره کدهای برق به‌طور منظم به‌روز کنند، در حالی که لوله‌کش‌ها و کارشناس‌های تأسیسات گرمایشی و سرمایشی باید از مقررات جدید و استانداردهای بهره‌وری انرژی آگاه باشند (در این مقاله به تفاوت مدارک بین‌المللی در مدیریت پروژه پرداخته شده است). این حرفه‌ها ترکیبی از دانش فنی، توانایی حل مسئله و مهارت عملی را می‌طلبند، ویژگی‌هایی که معمولاً با حرفه‌ای‌های سنتی ساخت مرتبط هستند.
بااین‌حال، افراد با مهارت فنی و اجرایی همچنان اغلب نسبت به همتایان white-collar (کارمندان دفتری) خود در جایگاهی پایین‌تر دیده می‌شوند. این تعصب به‌ویژه در توصیه‌های شغلی به جوانان مشهود است، جایی که مدارک دانشگاهی بیشتر از مشاغل فنی تبلیغ می‌شوند و این مشاغل از جذابیت کمتری برخودار هستند.
4. بازتعریف مشاغل فنی ساخت به‌عنوان مسیر شغلی
برای تغییر این نگرش، ضروری است که مشاغل فنی به‌عنوان مسیرهای شغلی محترم و پاداش‌دهنده بازتعریف شوند. با توجه به افزایش تقاضا برای نیروی کار ماهر در صنعت ساخت فرصت‌های شغلی برای افراد با مهارت فنی و اجرایی هم گسترده و هم نویدبخش است. بسیاری از مشاغل فنی حقوق رقابتی، ثبات شغلی و مسیرهای روشن و مشخصی برای پیشرفت حرفه‌ای فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، یک برق‌کار ماهر می‌تواند به برق‌کار استاد تبدیل شود و در نهایت به پیمانکار یا صاحب کسب‌وکار دست یابد.
علاوه بر پاداش‌های مالی، مشاغل فنی سطح بی‌نظیری از رضایت شغلی را از طریق دستاوردهای ملموس فراهم می‌کنند. متخصصان ماهر فنی، مانند نجاران یا بناها، می‌توانند از دیدن نتایج فیزیکی کار خود، مانند خانه، پل یا ساختمان عمومی که سال‌ها بعد همچنان پابرجا است، به خود ببالند. این مهارت‌ها و حس دستاورد اغلب از جنبه‌های نادیده‌گرفته‌شده حرفه‌ای‌گری به‌شمار می‌روند.
علاوه بر این، مشاغل فنی فرصت‌های کارآفرینی زیادی را فراهم می‌کنند. بسیاری از متخصصان ماهر فنی در نهایت کسب‌وکارهای خود را راه‌اندازی کرده و دیگران را استخدام کرده و به رشد اقتصاد محلی کمک می‌کنند.
مهارت‌هایی که برای مدیریت یک کسب‌وکار موفق در صنعت ساخت نیاز است (مانند رهبری، مدیریت مالی و خدمات مشتری) همان مهارت‌هایی هستند که در نقش‌های حرفه‌ای سنتی ساخت ارزش بالایی دارند.
جمع‌بندی حرفه‌ای‌گری در صنعت ساخت
تقسیم‌بندی سنتی بین متخصصان با دانش فنی ساخت و افراد با مهارت فنی و اجرایی دیگر واقعیت‌های صنعت امروز را منعکس نمی‌کند. با تخصصی‌تر و فناوری‌محورتر شدن صنعت ساخت، مرزهای میان «متخصصان با دانش فنی» و «افراد با مهارت فنی و اجرایی» به‌طور فزاینده‌ای محو شده است. متخصصان ماهر نقش حیاتی در فرایند ساخت دارند و تخصص آن‌ها باید به اندازه تخصص معماران، مهندسان و مدیران ارزش‌گذاری شود. با تغییر نگرش‌مان نسبت به افراد با مهارت فنی و اجرایی، می‌توانیم افراد بیشتری را به دنبال کردن مشاغل فنی ترغیب کنیم که این امر به نفع کل صنعت ساخت خواهد بود. این بازتعریف می‌تواند به حل مشکلات کمبود نیروی کار، افزایش بهره‌وری و ارتقای جایگاه مشاغل فنی در اقتصاد کمک کند. آینده صنعت ساخت به شناسایی حرفه‌ای‌گری، مهارت و تخصص تمام افرادی که در این حوزه نقش دارند، از دفتر تا محل کار، بستگی دارد.
در این مقاله به سوالات زیر پاسخ داده شده است
1. چگونه تغییر نگرش نیاز به افراد با مهارت فنی و اجرایی، کمبود نیروی کار را حل می‌کند؟
2. چرا مشاغل فنی جذابیت کمتری دارند و چگونه می‌توان این نگرش را تغییر داد؟
[1] Redefining the Construction Professional; Dennis Milsten, CCM, Director of Federal Programs, SIRIS.
