امروزه منابع مهمی از جمله سوختهای فسیلی و آب دارای محدودیت بیشتری نسبت به قبل بوده و استفاده بهینه از این سوختها و منابع و جایگزینی آنها با سایر انرژیها و منابع میتواند از اهمیت ویژهای برخوردار باشد. موضوعی که شاید به علت شرایط ژئوپلیتیکی کشورمان اهمیتی دوچندان داشته باشد. ازاینرو، صنعت ساخت بهعنوان یکی از صنایع پر مصرف این منابع و انرژیها میتواند نقش مهمتری را در جایگزینی این موارد با سایر انرژیها و منابع مانند انرژی خورشیدی، بادی، زیست انرژی و آبی داشته باشد. موضوعی که مدتی است در دنیا با مطالعات جالبی همراه بوده و کشورها بودجههای تحقیقاتی زیادی برای آن هزینه مینمایند.
1-ساختمانهای برآیند صفر
نهتنها شرایط ژئوپلیتیکی کشورمان الزام استفاده از ساختمانهای برآیند صفر یا نزدیک به صفر را ایجاد مینماید، بلکه رشد جمعیت، فعالیتهای انسانی و استفاده بیش از حد از منابع آب و انرژی، موجب مشکلاتی مانند تغییر آبوهوا، کمبود منابع و آلودگی محیطزیست شده و کشورمان را در سالهای آتی با مشکلات جدی مواجه خواهد نمود. باید اشاره نمود که این منابع تنها به نسل فعلی اختصاص نداشته و بهبود و پایداری منابع آب و انرژی برای نسل آینده امری حیاتی است. به همین دلیل، تصمیم گرفتیم شما را با مفهوم ساختمانهای برآیند صفر آشنا نموده و در آینده طی چند مبحث به تعریف و معرفی مفاهیم بیشتری از آنها بپردازیم. البته باید اشاره نمود که اگرچه اصلیترین موضوع در ساختمانهای برآیند صفر یا همان (Net Zero Buildings) موضوع انرژی است، اما علاوه بر انرژی، موارد دیگری نیز که در زیر به آنها اشاره شده است، باید در نظر گرفته شوند.
الف- ساختمان خالص انرژی صفر (Net Zero Energy Building)
ب- ساختمان خالص آب صفر (Net Zero Water Building)
پ- ساختمان خالص کربن صفر (Net Zero Carbon Building)
ت- ساختمان خالص زباله صفر (Net Zero Waste Building)
در واقع، ساختمانهای برآیند صفر یا همان (Net Zero Buildings)، به علت صرفهجویی در انرژی، آب و کاهش زباله و کربن و همچنین کاهش اثرات منفی زیستمحیطی، توجه ویژهای را در سالهای اخیر در صنعت ساخت کشورهای پیشرفته به خود جلب نمودهاند. ساختمانهای برآیند صفر یا همان (Net Zero Buildings)، بهعنوان یک ساختمان تقریباً خنثی (خالص) با عملکرد بسیار بالا میتوانند در آینده بسیار نزدیک گامهای موثری برای کاهش آثار سوء زیستمحیطی و انتشار کربن برداشته و نتایج مفیدی را در برداشته باشند (در مقاله استفاده از انرژی خورشیدی در رفع محدودیت منابع انرژی ساختمان به استفاده از منابع خورشیدی اشاره شده است).
این اتفاق در این ساختمانها با استفاده از روشهای مختلفی همچون استفاده از انرژی خورشیدی، گرمای زمین، انرژی باد و سایر انرژیهای تجدیدپذیر صورت پذیرفته تا بتوان به تامین انرژی الکتریکی، گرمایی و چرخه مصرف آب باران و آبهای خاکستری اقدام نمود.
شکل 1. مثال محدوده صفر خالص
قابلذکر است که در سال 2015، دپارتمان انرژی آمریکا به جهت بهرهوری حداکثری از انرژی و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، ساختمانهای باانرژی صفر را تعریف نمود و به جهت فرهنگسازی، راهنمایی را برای خالص کردن انرژی صفر، آب و پسماند در ساختمانها تدوین کرد. راهنمایی که با عنوان "WasteFederal New Buildings Handbook for Net Zero Energy, Water, and " در سال 2017 منتشر شده است.
شکل 2. کتاب راهنمای ساختمانهای جدید فدرال برای انرژی، آب و پسماند صفر خالص
- جهت آشنایی بیشتر با ساختمانهای صفر انرژی، راهنمای معرفی شده که در سال 2017 منتشر شده است، جهت دانلود قرار داده شده است.
جایگاه مبانی ارائه شده در آموزشهای موسسه ACEMI
در نقشه راه جامع مدیریت ساخت موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور، در سطح مهارتهای سخت، دورهای با عنوان (مدیریت پایداری پروژه) به صورت جامع ارائه شده است که بسیاری از این مبانی را در بر میگیرد. همچنین، دورههای "برنامهریزی، زمانبندی، ارزیابی و کنترل پروژه" و "اجرا و مدیریت پروژه به روش اصول ناب" پیشنیازهای اصلی این دوره هستند. به جهت آشنایی با سایر دورهها و تاریخ برگزاری آنها میتوانید به بخش تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.