آشنایی با تراک میکسر بتن

بتن یکی از اصلی ترین مصالح موجود در صنعت ساخت بوده و از این رو باید به جهت ساخت، نگهداری و حمل بتن، از تجهیزات و ماشین آلات مخصوصی استفاده نمود تا بتوان ویژگی های فیزیکی و شیمیایی مورد انتظار از بتن را تا مرحله بتن ریزی حفظ کرد. در این مقاله به معرفی یکی از ماشین آلات حمل و نگهداری بتن، از محل تولید بتن تا محل بتن ریزی، به نام تراک میکسر خواهیم پرداخت.

1. ساخت تراک میکسر

بعد از توسعه شهرها و افزایش ابعاد و حجم ساختمان ها و وجود محدودیت های فراوان به جهت ساخت بتن در محل سایت ساخت و ساز، شرکت های تولید بتن در شهر ها شکل گرفت تا نیاز سازندگان را بر طرف نمایند.
با توجه به فاصله شرکت های بتن سازی از محل اجرای پروژه و همچنین محدودیت های خواص فیزیکی و شیمیایی بتن، مانند گیرش اولیه و اختلاط مناسب بتن، ماشین آلات جدیدی وارد چرخه تولید شدند که بتوانند در بهینه سازی این عملکرد نقش تعیین کننده ای ایفا نمایند. در نتیجه، تراک میکسر (Truck Mixer یا Concrete Mixer Truck) و یا کامیون مخلوط کن بتن ساخته شد. قابل ذکر است که در بعضی از روش های ساخت بتن، از تراک میکسر به عنوان دستگاه تکمیل فرآیند ساخت بتن نیز استفاده می گردد.

2. اجزای اصلی تراک میکسر

به طور کلی اجزا اصلی تراک میکسر تشکیل شده است از:
الف. کامیون: به جهت حمل و جابجایی بتن از کامیون هایی مخصوص، با ظرفیت های گوناگون استفاده می شود که سایر تجهیزات نگهداری بتن بر روی آن نصب خواهند شد.
ب. مخزن نگهداری بتن: این مخزن با شیب مخصوصی بر روی کامیون نصب می شود، که دارای یک ورودی به جهت ورود بتن و یک خروجی به جهت خروج بتن است. همچنین به دلیل اختلاط بتن در داخل مخزن و امکان خارج کردن بتن از مخزن، تیغه هایی در اطراف مخزن تعبیه شده است. شکل زیر تیغه های موجود در داخل مخزن یک تراک میکسر را نشان می دهد.

 

ج. مخزن آب: در بعضی از روش های ساخت بتن، نیاز است تا در حین حمل، آب به بتن اضافه گردد. همچنین این نیاز وجود دارد تا بعد از تخلیه بتن، مخزن نگهداری بتن، قیف و شوت خارج کننده بتن، شست و شو شوند. به همین جهت، در کنار مخزن نگهدارنده بتن، یک مخزن جهت نگهداری آب نیز قرار داده شده است تا در صورت نیاز مورد استفاده قرار گیرد.
د. قیف و شوت قائم: در محل خروجی مخزن نگهدارنده بتن و به منظور انتقال بتن به محل مورد نظر، از قیف و شوت های قائم استفاده می شود.

3. دسته بندی تراک میکسر

تراک میکسر ها، با توجه به ظرفیت حمل بتن، موارد مورد استفاده، و نوع طراحی، در دسته های متفاوتی تقسیم بندی می شوند. در ادامه به شرح مختصری از این موارد پرداخته شده است.
- ظرفیت حمل بتن: تراک میکسر ها می توانند ظرفیت های حمل مختلفی داشته باشند که به ظرفیت مخزن نگهداری بتن و ظرفیت کامیون کشنده بستگی دارد. اما به صورت کلی تراک میکسر هایی با ظرفیت 7، 8، 9 و 12 مترمکعبی بسیار رایج هستند که با توجه به مقدار بتن ریزی مورد استفاده قرار می گیرند.
- موارد استفاده از تراک میکسر: با توجه به روش های تولید بتن، تراک میکسرها می توانند علاوه بر حمل و نگهداری بتن، عملیات اختلاط بتن را در مخزن و در موارد مورده نیاز انجام دهند. در نتیجه، علاوه بر انتقال و حمل‌ونقل بتن آماده، تراک میکسر می‌تواند عمل اختلاط را نیز به طور همزمان انجام دهد.
- نوع طراحی تراک میکسر: انواع تراک میکسرها می توانند طراحی های مختلفی داشته باشند. به عنوان مثال، می توان به انواع تراک میکسرهای تخلیه عقب و تخلیه جلو اشاره نمود. شکل زیر، نوعی تراک میکسر تخلیه رو به جلو را نشان می دهد.

  

4. نکات قابل توجه در استفاده از تراک میکسرها

در استفاده از تراک میکسر ها، باید نکات قابل مهمی مد نظر قرار بگیرد، تا عملیات انتقال و اختلاط بتن را به صورت صحیحی انجام دهیم. در ادامه به بعضی از این نکات اشاره شده است.
- حداکثر اندازه مصالحی که می توانند در تراک میکسر با حرکت معکوس اختلاط پیدا کنند، 50 میلی متر است.
- بتن با اسلامپ کمتر از 50 میلی متر، نمی تواند در تراک میکسر مخلوط شود.
- هرچه بتن چسبناک تر باشد، عملیات اختلاط و خارج کردن بتن برای تراک میکسر دشوار تر است.
- به جهت حمل بتن، حجم بتن که درون مخزن تراک میکسر ریخته می شود، باید 80 درصد ظرفیت اسمی مخزن تراک میکسر باشد.
- به جهت اختلاط بتن در تراک میکسر، باید 63 درصد ظرفیت اسمی مخزن تراک میکسر، بتن درون مخزن ریخته شود.
- جمع کل چرخش دورانی مخزن تراک میکسر، نباید از 300 دور بیشتر شود.
- مخزن تراک میکسر باید به جهت عملیات اختلاط بتن، حداقل 70 و حداکثر 100 دور بچرخد.
- زمان حمل بتن نباید از 90 دقیقه بیشتر شود، مگر اینکه بتن مورد نظر به گیرش اولیه نرسیده باشد.

5. بتن ریزی

بعد از انتقال بتن توسط تراک میکسر از کارخانه تولید بتن به محل پروژه، معمولا با توجه به راه های دسترسی و ترازهای ارتفاعی متفاوت، نمی توان به صورت مستقیم بتن را در محل مورد نظر توسط تراک میکسر تخلیه نمود. به همین دلیل، از تجهیزاتی به جهت حمل و بتن ریزی استفاده می شود که هر کدام بر حسب نیاز و نوع پروژه متفاوت است.بعضی از این تجهیزات پر کاربرد عبارتند از:
- پمپ و لوله
- تسمه نقاله
- شوت
- جام و جرثقیل
- لوله ترمی و ...

6. نتیجه گیری

به صورت کلی، می توان گفت تراک میکسر ها به جهت حمل و انتقال بتن به کمک صنعت ساخت آمده اند. تراک میکسر باعث سهولت در حمل بتن از کارخانه تولید بتن تا محل اجرای پروژه می شود و طراحی تراک میکسر باعث شده است تا استاندارد های کیفیت بتن نیز در معرض خطر قرار نگرفته و خواص فیزیکی و شیمیایی بتن تحت تاثیر قرار نگیرند. این موضوع به افزایش کیفیت پروژه های ساخت کمک مینماید.

---

نقشه راه جامع آموزشی موسسه ACEMI

در نقشه راه جامع موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور، در سطوح مهارت های سخت (سطح های کارشناسی، اجرایی و ارشد، استراتژی) و همچنین مهارت های نرم دوره هایی به صورت کاملا جامع در کشور ارائه شده است که مدیریت هزینه ماشین آلات را در دوره مدیریت مالی، حسابداری و هزینه پروژه ها و نحوه برآوردهای اقتصادی ماشین آلات را در دوره ارزیابی اقتصادی پروژه به صورت جامع آموزش میدهد. جهت اطلاع از نحوه و تاریخ برگزاری و سرفصل های ارائه شده در این دوره ها می توانید به بخش (تقویم آموزشی مدیریت ساخت و پروژه) در سایت موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.