امروزه ماشینآلات و تجهیزات ساخت نقش بسیار مهمی در افزایش بهرهوری در صنعت ساخت ایفا نموده و به طور کلی توجه به آنها در اجرای پروژهها امری بسیار ضروری است. اما یکی از مهمترین چالش در اجرای پروژههای ساخت، انتخاب مناسب ماشینآلات برای اجرای این پروژهها است. اما باید توجه نمود که انتخاب ماشینآلات مناسب جهت استفاده در پروژهها، باید از جهات مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد. اقدامی که یکی از مهمترین پارامترهای آن، اقتصادی بودن ماشینآلات مورد نظر است. در واقع باید با توجه به بودجه مورد نظر در هر پروژه، مناسبترین ماشینآلات را انتخاب نمود. البته عوامل دیگری در انتخاب ماشینآلات تاثیرگذار هستند که برخی از آنها عبارتند از: تحویل، تطبیقپذیری، در دسترس بودن قطعات و واگذاری. به جهت در اختیار گرفتن ماشینآلات برای استفاده از آنها در پروژهها، روشهای مختلفی وجود دارد، که هرکدام از این روشها باید بسته به شرایط و بودجه پروژه انتخاب شوند، این روشها عبارتند از: خریداری، اجاره یا لیزینگ ماشینآلات.
شکل 1. هزینههای مالکیت در ماشینآلات
1. انتخاب ماشینآلات بر اساس هزینه مالکیت و بهرهبرداری
هزینه مالکیت و بهرهبرداری از ماشینآلات و تجهیزات در صنعت ساخت از اهمیت بالایی برخوردار بوده و یکی از عوامل اصلی تصمیمگیری برای انتخاب ماشینآلات در هر پروژه است (فاکتور دیگری چون هزینه اجرا نیز اهمیت فراوانی دارد که در این مقاله به آن پرداخته نشده است). از مهمترین دلایل اهمیت به هزینه مالکیت و بهرهبرداری میتوان به ارزیابی اقتصادی برای مقایسه ماشینآلات و تجهیزات مختلف و هزینه بهای تمام شده برای اهداف مناقصه اشاره نمود. هزینه مالیکت و بهرهبرداری از ماشینآلات به عوامل مختلفی وابسته بوده و برخی از آنها عبارتند از:
الف- هزینه اولیه (اگر قیمت اولیه دستگاه بالاتر باشد معمولا هزینه مالکیت و اجرا بالاتر است)
ب- شدت شرایط (اگر شرایط عادی نباشد و با مشکلات پیشبینی نشده مواجه شویم هزینه مورد نظر افزایش مییابد)
پ- تعداد ساعت استفاده شده در سال (اگر دستگاه ساعت خواب داشته باشد پول از دست خواهیم داد و همچنین باید حداکثر استفاده را از آنها نمود)
ت- عمر اقتصادی تجهیزات (تجهیزات کار میکنند اما به علت بالارفتن هزینههای تعمیر، استفاده از آنها اقتصادی نخواهد بود)
ث- مراقبت در نگهداری و تعمیر (اگر مراقبت از دستگاه بالاتر باشد و رسیدگی به آن بهتر، باعث کاهش هزینه میشود)
ج- تقاضا در هنگام فروش (اگر توانایی فروش دستگاه را داشته باشیم و دستگاه در بازار خریدنی باشد باعث کاهش هزینه مالکیت و بهرهبرداری میشود)
البته این موارد تنها بخشی از مبانی ارزیابی هزینههای ماشینآلات هستند که به تفصیل نحوه آنالیزهای اقتصادی آن در دوره ارزیابی اقتصادی پروژه که در موسسه برگزار میگردد، آموزش داده میشود.
- فایلی که حاوی محاسبات مربوط به هزینههای عملیاتی و مالکیت است، را جهت مطالعه بیشتر دانلود نمایید.
جایگاه مبانی ارائه شده در آموزشهای موسسه ACEMI
در نقشه راه جامع مدیریت ساخت موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علویپور، دورهای در سطح مهارتهای سخت با عنوان ""مدیریت یکپارچه مالی، حسابداری و هزینه در پروژه و سازمان های پروژه محور ارائه شده است که نه تنها ساختار مدیریت مالی و حسابداری پروژه را به صورت کامل و اجرایی آموزش میدهد، بلکه یکپارچگی این ساختار را با ساختارهای برآورد هزینه، کنترل و مدیریت هزینه و شبکه جریان نقدینگی، بحثهای مدیریت اسناد و مدارک، آنالیز تاخیرات، مدیریت ادعا و مبانی حقوقی و قراردادی به صورت کامل آموزش داده میشود. باید توجه داشت که بعد از یادگیری این مبانی، ارزیابی اقتصادی ماشینآلات را در دوره ارزیابی اقتصادی پروژه فرا خواهید گرفت، که دوره مدیریت مالی پیشنیاز آن دوره است. همچنین به جهت آشنایی با سایر دورهها و تاریخ برگزاری آنها میتوانید به بخش تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.