امروزه ماشین آلات و تجهیزات ساخت نقش بسیار مهمی در افزایش بهره وری در صنعت ساخت ایفا نموده و به طور کلی توجه به آن ها در اجرای پروژه ها امری بسیار ضروری است. اما یکی از مهمترین چالش در اجرای پروژه های ساخت، انتخاب مناسب ماشین آلات برای اجرای این پروژه ها است. اما باید توجه نمود که انتخاب ماشین آلات مناسب جهت استفاده در پروژه ها، باید از جهات مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد. اقدامی که یکی از مهم ترین پارامترهای آن، اقتصادی بودن ماشین آلات مورد نظر است. در واقع باید با توجه به بودجه مورد نظر در هر پروژه، مناسبترین ماشین آلات را انتخاب نمود. البته عوامل دیگری در انتخاب ماشین آلات تاثیرگذار هستند که برخی از آنها عبارتند از: تحویل، تطبیق پذیری، در دسترس بودن قطعات و واگذاری. به جهت در اختیار گرفتن ماشین آلات برای استفاده از آن ها در پروژه ها، روش های مختلفی وجود دارد، که هرکدام از این روش ها باید بسته به شرایط و بودجه پروژه انتخاب شوند، این روش ها عبارتند از: خریداری، اجاره یا لیزینگ ماشین آلات.
شکل 1. هزینه های مالکیت در ماشین آلات
1. انتخاب ماشین آلات بر اساس هزینه مالکیت و بهره برداری
هزینه مالکیت و بهره برداری از ماشین آلات و تجهیزات در صنعت ساخت از اهمیت بالایی برخوردار بوده و یکی از عوامل اصلی تصمیم گیری برای انتخاب ماشین آلات در هر پروژه است (فاکتور دیگری چون هزینه اجرا نیز اهمیت فراوانی دارد که در این مقاله به آن پرداخته نشده است). از مهم ترین دلایل اهمیت به هزینه مالکیت و بهره برداری میتوان به ارزیابی اقتصادی برای مقایسه ماشین آلات و تجهیزات مختلف و هزینه بهای تمام شده برای اهداف مناقصه اشاره نمود. هزینه مالیکت و بهره برداری از ماشین آلات به عوامل مختلفی وابسته بوده و برخی از آنها عبارتند از:
الف- هزینه اولیه (اگر قیمت اولیه دستگاه بالاتر باشد معمولا هزینه مالکیت و اجرا بالاتر است)
ب- شدت شرایط (اگر شرایط عادی نباشد و با مشکلات پیش بینی نشده مواجه شویم هزینه مورد نظر افزایش می یابد)
پ- تعداد ساعت استفاده شده در سال (اگر دستگاه ساعت خواب داشته باشد پول از دست خواهیم داد و همچنین باید حداکثر استفاده را از آن ها نمود)
ت- عمر اقتصادی تجهیزات (تجهیزات کار میکنند اما به علت بالارفتن هزینه های تعمیر، استفاده از آن ها اقتصادی نخواهد بود)
ث- مراقبت در نگهداری و تعمیر (اگر مراقبت از دستگاه بالاتر باشد و رسیدگی به آن بهتر، باعث کاهش هزینه میشود)
ج- تقاضا در هنگام فروش (اگر توانایی فروش دستگاه را داشته باشیم و دستگاه در بازار خریدنی باشد باعث کاهش هزینه مالکیت و بهره برداری میشود)
البته این موارد تنها بخشی از مبانی ارزیابی هزینه های ماشین آلات هستند که به تفصیل نحوه آنالیزهای اقتصادی آن در دوره ارزیابی اقتصادی پروژه که در موسسه برگزار میگردد، آموزش داده میشود.
- فایلی که حاوی محاسبات مربوط به هزینه های عملیاتی و مالکیت است، را جهت مطالعه بیشتر دانلود نمایید.
جایگاه مبانی ارائه شده در آموزش های موسسه ACEMI
در نقشه راه جامع موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور، دوره ای در سطح مهارت های سخت با عنوان ""مدیریت یکپارچه مالی، حسابداری و هزینه در پروژه و سازمان های پروژه محور ارائه شده است که نه تنها ساختار مدیریت مالی و حسابداری پروژه را به صورت کامل و اجرایی آموزش می دهد، بلکه یکپارچگی این ساختار را با ساختارهای برآورد هزینه، کنترل و مدیریت هزینه و شبکه جریان نقدینگی، بحثهای مدیریت اسناد و مدارک، آنالیز تاخیرات، مدیریت ادعا و مبانی حقوقی و قراردادی به صورت کامل آموزش داده می شود. باید توجه داشت که بعد از یادگیری این مبانی، ارزیابی اقتصادی ماشین آلات را در دوره ارزیابی اقتصادی پروژه فرا خواهید گرفت، که دوره مدیریت مالی پیشنیاز آن دوره است. همچنین به جهت آشنایی با سایر دوره ها و تاریخ برگزاری آن ها می توانید به بخش تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.