يكي از مهم‌ترين تجهيزات ساخت را مي‌توان پمپ‌های بتن معرفی كرد. پمپ‌های بتن برای انتقال بتن به انواع ترازهای ارتفاعی، به کمک انسان آمده و در انواع مختلفی نیز ارائه شده‌اند که هرکدام از آنها در شرایط مختلف و با توجه به نیازهای مختلف باید به کار گرفته شوند. اما باید توجه داشت که بدون آشنایی با اصول و مکانیزم هر کدام از انواع پمپ بتن، انتخاب پمپ‌ها میتواند هزینه‌های اضافی را به پروژه وارد نماید. پمپ بتن سیستمی است که برای رساندن بتن به محل خاصی، با استفاده از خطوط لوله طراحی شده است. پمپ بتن یک ماشین نسبتاً ساده است که بتن را با فشار مشخص از طریق خط لوله (گاهی اوقات با کمک روان‌کننده) به محل مورد نظر منتقل می‌کند. از آنجایی که بتن بسیار چسبناک است، جریان داخل خط لوله متصل به پمپ عمدتاً تحت تأثیر یکنواختی جریان و اصطکاک قرار می‌گیرد بنابراین، برای عملکرد صحیح، یک پمپ نیاز به یک منبع ثابت از بتن قابل پمپاژ دارد.
1. انواع پمپ بتن
اولین تجهیزات پمپ بتن در اوایل دهه 1930 در ایالات متحده آمریکا معرفی شد. کشورهای آلمان و ژاپن را نیز می‌توان به واسطه شرکت‌های Putzmeister و Schwing در این زمینه پیشتاز دانست. اما به طور معمول یک پمپ بتن شامل یک خط لوله، یک قیف ورودی و پیکربندی خاص آن از شیرها و پیستون‌ها (یا ماشین‌آلات پنوماتیک) است. بسته به نوع کار، مقدار بتن مورد نیاز، دسترسی به محل بتن‌ریزی و فواصلی که باید طی شود، نوع خاصی از پمپ وجود خواهد داشت که برای انجام کار مناسب‌تر است. همچنین ذکر این نکته حائز اهمیت است که جدای از مکانیزم نوع پمپ، انواع مختلفی از شیرها در پمپ‌ها استفاده می‌شود. شیرها جریان ورودی بتن به سیستم را تنظیم می‌کنند. دو نوع اصلی شیرها عبارتند از:
الف- شیرهای مکانیکی
ب- شیرهای هیدرولیک
به طور کلی سه نوع پمپ وجود دارد، که عبارتند از:
2. پمپ‌های پیستونی
نحوه کار این ماشین‌ها به این صورت است که در یک سیلندر، پیشتون بتن را در داخل خط لوله تخلیه می‌کند، در حالی که در همان زمان پیستون دیگر عقب می‌نشیند و بتن را از قیف ورودی به سیلندر خود می‌دهد. سوپاپ‌ها برای باز و بسته شدن در ابتدا و انتهای هر حرکت پیستون هماهنگ می‌شوند، به این صورت که دریچه ورودی سیلندر به‌صورت خالی باز شده و دریچه ورودی سیلندر پر بسته می‌شود و به سیلندر خالی اجازه می‌دهد تا با مواد پر شود. پس از این، دریچه خروجی سیلندر پر باز می‌شود و دریچه خروجی سیلندر خالی بسته می‌شود و به پیستون اجازه می‌دهد مواد را به داخل خط لوله فشار دهد. این نوع پمپ‌ها رایج‌ترین نوع پمپ هستند و برخی نکات مهم در پمپ‌های پیستونی عبارتند از:
الف- پمپ پیستونی دارای یک مخزن و همزن مربوط به آن است.
ب- مخزن یک توری دارد.
ج- دو نوع تک پیستونی و دو پیستونی دارد.
چ- پمپ در ایران دارای قطر خروجی 4 تا 6 اینچ است.
ح- دو نوع پمپ زمینی و دکلی وجود دارد.
شکل 1. نمونه‌ای از پمپ پیستونی
3. پمپ‌های پنوماتیک
در این نوع پمپ‌ها، بتن با هوای فشرده از طریق خط لوله جابجا می‌شود. هیچ قطعه مکانیکی که به بتن فشار وارد کند، وجود ندارد. نحوه کار این پمپ‌ها با ریختن مقدار مشخصی بتن (معمولاً 0.5 متر مکعب) در مخزن پمپ است. در ورودی پمپ، دریچه تعادلی وجود دارد که با پر شدن مخزن بسته می‌شود. سپس، هوای فشرده توسط یک دریچه وارد سیستم می‌شود و بتن از طریق مخروطی موجود در دستگاه، وارد خط لوله می‌شود تا به محل مورد نظر انتقال پیدا کند.
شکل 2. نمونه‌ای از پمپ پنوماتیک
4. پمپ‌های پریستالتیک (پمپ‌های فشاری)
این پمپ‌ها بر اساس همان اصل پمپ‌های مورد استفاده در بیمارستان‌ها برای استفاده از سیالات با سرعت ثابت کار می‌کنند. در واقع برخی از کارشناسان آنها را نسخه بزرگ شده این پمپ‌های بیمارستانی می‌دانند که برای رفع نیازهای ساختمانی اصلاح شده‌اند.
شکل 3. نمونه‌ای از پمپ پریستالتیک
- جهت مطالعه بیشتر، فایلی جهت دانلود قرار داده شده است.
جایگاه مبانی ارائه شده در آموزش های موسسه ACEMI
در نقشه راه جامع مدیریت ساخت موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی‌پور، در سطح مهارت‌های سخت (کارشناسی- اجرایی و ارشد - استراتژی) و در سطح مهارت‌های نرم دوره‌های جامعی دیده شده است. همچنین به جهت آشنایی با دوره‌ها و تاریخ برگزاری آنها می‌توانید به بخش تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.
دانلود جزئیات این مقاله
