با گذشت زمان و ظهور تکنولوژیهای مدرن، صنعت ساخت نیز دچار تحولاتی شده، به طوری که امروزه میتوان در چند روز ساختمان بلندمرتبهای را ایجاد نمود. یکی از تجهیزات پیشرفته در صنعت ساخت را میتوان بچینگ پلانت (batching plant) دانست. بچینگ پلانتها با ارائه بتن آماده در زمان مناسب، باعث سرعت بخشیدن در کل فرایند ساخت میشود. بچینگ پلانت (batching plant) را میتوان کارخانه بتنسازی تعریف نمود که مواد و مصالح مورد نیاز برای ساخت بتن را بهصورت اصولی با یکدیگر مخلوط میکند. اما یکی از دلایل رایج شدن بچینگ پلانتها، با اختراع میکسرهای بتن بود که قبل از آن بتن به صورت دستی مخلوط میشد. در قرن بیستم، شاهد معرفی میکسرهای بتنی برای افزایش بهرهوری بتن بودیم که نیاز به بچینگ بتن بزرگ را نیز ایجاد نمود. این کارخانهها دارای ویژگیهای پیشرفتهای مانند کنترل کامپیوتری، اختلاط بهبود یافته و بسیاری از موارد دیگر هستند.
1. اجزای بچینگ پلانت
به طور کلی بچینگ پلانت از اجزای مختلفی تشکیل شده است، اصلیترین این اجزاء را میتوان به صورت زیر معرفی کرد:
الف- بچر سیمان: بچر سیمان، بخشی از بچینگ پلانت است که سیمان ابتدا در آن تغذیه و اندازهگیری میشود و قبل از تخلیه به میکسر، به صورت دستهای ترکیب میشود.
ب- بچر سنگدانه: بخشی از بچینگ پلانت است که در آن سنگدانهها قبل از تخلیه به میکسر، به صورت دستهای تغذیه و اندازهگیری میشوند.
پ- سیلوهای نگهداری سیمان: سیلوهای سیمان، ظروف ذخیرهسازی در محل هستند که برای نگهداری و توزیع انواع مخلوط سیمان استفاده میشوند. این نوع سیلوها در اندازههای مختلفی وجود دارند که آنها را برای استفاده در بسیاری از انواع کارگاههای ساخت، استفاده میکنند. سیلو سیمان میتواند یک سازه دائمی یا یک مدل قابل حمل باشد که در صورت لزوم میتواند جابجا شود.
ت- تسمه نقاله: دستگاهی مکانیکی است که برای انتقال سیمان و سنگدانهها به داخل واحد اختلاط از طریق منطقه بچینگ استفاده میشود. در شکل 2، برخی از تسمه نقالههایی که در بچینگ پلانت استفاده میشود نمایش داده شده است.
ث- اتاق کنترل: سیستم کنترل، ترکیبی از واحد الکتریکی و کامپیوتری است که هدف آن کنترل و برنامهریزی بچینگ پلانت است. این مهمترین بخش بچینگ پلانت است و اپراتور آن باید دانش کافی برای راه اندازی و استفاده از این سیستم را داشته باشد تا بتنی با کیفیت مناسب تولید گردد.
ج- هیترها، چیلرها و غبارگیرها: هیترها و چیلرها نیز بخشی از بچینگ پلانت هستند که به کنترل دمای میکسر کمک میکنند و همچنین غبارگیرها نیز گرد و غبار را جمع آوری نموده و به بیرون میریزند.
شکل 1. سیلوهای نگهداری سیمان
شكل 2. تسمه نقالههای پرکاربرد در بچینگ پلانت
شکل 3. سیستم کنترل بچینگ پلانت
2. مدلهای بچینگ پلانت
مدلهای بچینگ پلانتها با توجه به نیاز و علاقه استفادهکنندگان از این تکنولوژی، روزبهروز در حال بهبود بوده و مدلهای جدیدتر و مناسبتر روانه بازار میشود. اما به صورت کلی میتوان بچینگ پلانتها را در 4 دسته طبقهبندی کرد.
الف- نوع Transit Mix Plant: در این نوع بچینگ پلانت، سنگدانه، سیمان و تمام مواد و مصالح بهصورت خشک مخلوط شده و زمانی که به کامیونهای میکسر منتقل میشود، آب اضافه گردیده و این باعث میشود که مخلوط با کیفیتی حاصل شود.
ب- نوع Central Mix Plant: در کارخانههای اختلاط مرکزی، تمام مواد مورد نیاز برای ساخت بتن، در کارخانه به همراه آب مخلوط گردیده و سپس، محصول به سایت موردنظر منتقل میشود. این نوع بچینگ پلانت، محصول با کیفیتتری را به مشتری ارائه میدهد، زیرا تمام اختلاط در مکان متمرکز با استفاده از سیستم کامپیوتری انجام میشود.
پ- نوع Stationary Batch Plant: بچینگ پلانتها نیز میتوانند به صورت ثابت و یا متحرک باشند. این نوع ثابت بوده و نمیتوان آن را به طور مکرر به درخواست کاربر جابجا نمود.
ت- نوع Mobile Batch Plant: این نوع بچینگ پلانتها متحرک بوده و میتوان آنها را به سایتهای مختلف منتقل نمود.
3. مراحل تولید بتن توسط بچینگ پلانت
به طور کلی فرایند تولید بتن توسط بچینگ پلانت، فرایند سادهای است که در ادامه به شرح مختصری از نحوه تولید بتن توسط بچینگ پلانت میپردازیم:
الف- سیستم کنترل که رابط انسان و ماشین است، مرحله اول اجرای کار تلقی میگردد، در این بخش باید در سیستم کامپیوتری مربوطه طرح اختلاط ایجاد شود.
ب- با دستور طرح اختلاط به سیستم کنترل، نوار نقاله شروع به کار کرده و سنگدانهها را به فیدر توزین میبرد.
پ- در این مرحله، وزن آب و سایر مواد و مصالح، با باز کردن درب فیدر محاسبه میگردد.
ت- بعد از اتمام قسمت توزین، مخلوط کردن همه مواد در میکسر مرکزی انجام میشود.
ث- پس از انجام مخلوط، بتن توسط کامیونهایی حمل بتن به محل سایت منتقل میشود.
- جهت مطالعه بيشتر، در انتهاي فايل، مقاله اي جهت دانلود قرار داده شده است.
جایگاه مبانی ارائه شده در آموزشهای موسسه ACEMI
در نقشه راه جامع مدیریت ساخت موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علویپور، در سطح مهارتهای سخت (کارشناسی - اجرایی و ارشد - استراتژی) و در سطح مهارتهای نرم دورههای جامعی دیده شده است. همچنین به جهت آشنایی با دورهها و تاریخ برگزاری آنها میتوانید به بخش تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.