با سلام و احترام
ابتدا مایلم از برگزاری دورهی ارزشمند «قراردادهای سه عاملی طرح-مناقصه-ساخت و نکات مهم برای بهبود آنها» صمیمانه قدردانی نمایم.
در بسیاری از پروژههای کشور، شرکت مشاور که مسئولیت نظارت را برعهده دارد، به دلیل فاصلهی زمانی میان مرحلهی طراحی و مرحلهی اجرا، عموماً از مشاور طراح مستقل است و همزمان با پیمانکار اصلی وارد پروژه میشود. با وجود این، معمولاً همان شرکت بهعنوان مشاور اصلی کارفرما ایفای نقش میکند و جایگاه «مدیر ساخت» در ساختار پروژه تعریف نمیشود.
پرسش اینجاست که آیا در پروژههای بینالمللی نیز چنین رویکردی مرسوم است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، جایگاه شرکت مشاور ناظر در این ساختار چگونه تعریف میشود و نحوهی تعامل آن با مدیر ساخت به چه شکل خواهد بود؟ زیرا در طول دوره، توضیحات مستقلی دربارهی این موضوع ارائه نشد.
از راهنمایی و توضیحات حضرتعالی پیشاپیش سپاسگزارم.
پاسخ سوالدر ارتباط با پرسش مطرحشده، باید توجه داشت که در پروژههای بینالمللی چند الگوی متفاوت مشاهده میشود:
- الگوی سنتی: در این حالت که هنوز هم در برخی پروژهها رایج است، جایگاه «مدیر ساخت» تعریف نشده و از همان ابتدای کار، طراح/مشاور (Designer یا Architect/Engineer یا Engineer) مسئولیت طراحی و نظارت را توأمان بر عهده میگیرد. در این ساختار، به دلیل لزوم توجه به مطالعات ساختپذیری (Constructability)، حضور بخش نظارت در جریان طراحی اجتنابناپذیر است و حدود وظایف آن نیز بهطور مشخص تعیین میگردد.
- الگوهای نوینتر: در بسیاری از پروژههای اخیر، مدیر ساخت (Construction Manager) بهعنوان کارگزار کارفرما، که در ایران بیشتر با عنوان «مدیر طرح» شناخته میشود، در کنار مشاور طراح حضور دارد. اسناد انجمن مدیریت ساخت آمریکا (CMAA) بخش وسیعی از وظایف نظارتی را بر عهده مدیر ساخت قرار میدهند و در این حالت، مسئولیتهای طراح عمدتاً به سطحی از بازرسیهای فنی محدود میشود. در مقابل، در برخی قراردادها مانند نمونههای ارائهشده توسط موسسه معماران آمریکا (AIA)، همچنان بار اصلی مسئولیت بر دوش طراح باقی میماند. به بیان دیگر، بسته به چهارچوب قراردادی انتخابشده، وظایف و مسئولیتهای مشاور طراح و مدیر ساخت میتواند تفاوتهای قابلتوجهی داشته باشد.
این تفکیک وظایف در اسناد بینالمللی بهصورت شفاف و نظاممند ارائه شده و مقایسه آنها نشان میدهد که نقش مدیر ساخت در ساختارهای جدید، بسیار پررنگتر و اثرگذارتر از گذشته است.
چنانچه علاقهمند باشید با جزئیات بیشتری در خصوص نحوهی توزیع وظایف در حضور عامل مدیر ساخت آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم در دورهی حرفه مدیریت ساخت موسسه شرکت کنید. در این دوره بهصورت مفصل و با تکیه بر اسناد معتبر بینالمللی به تشریح این موضوع پرداخته شده است.
دورههای مرتبط
مدیریت ساخت در طول چرخه حیات پروژه (پروژههای ساختمانی، زیرساختی و صنعتی)
مدیریت ساخت در طول چرخه حیات پروژه (پروژههای ساختمانی، زیرساختی و صنعتی)
حرفه مدیریت ساخت (سند Capstone، از مراجع اصلی اخذ مدارک CMAA)
حرفه مدیریت ساخت (سند Capstone، از مراجع اصلی اخذ مدارک CMAA)
