متن سوال

در ارتباط با ساختار دوره مدیریت ادعا و اختلاف در پروژه (Claims and disputes Management) که قرار است در موسسه ACEMI  برگزار شود توضیحاتی ارائه میدهید؟

---

پاسخ سوال

خلاصه پاسخ صوتی:
- مبانی که در دوره مدیریت ادعا در رابطه با آن صحبت خواهیم کرد ساختاری فرآیندی خواهد داشت. یعنی قبل از مرحله طراحی شروع میکنیم تا به مرحله پس از ساخت برسیم. چون فرآیند مدیریت ادعا لزوما از زمان عقد قرارداد  شروع نگردیده، بلکه از همان ابتدای پروژه و قبل از قرار داد آغاز میگردد.

- در دوره مدیریت ادعا ابتدا به تعریف مبانی و مفاهیم میپردازیم. یعنی بحث اختلاف و ادعا چه تفاوت هایی دارند و از لحاظ قراردادی باید چه Terminology در قرارداد برای آنها تعریف شود. به طور مثال AIA و سایر مراجع ماننده CII و الحاقیه PMBOK برای این موارد دارای Terminology هستند که درباره آنها مفصل صحبت میکنیم. در این بخش در رابطه با انواع ادعا و دلالیل ایجاد آنها، بررسی های موشکافانه خواهیم داشت. همچنین اینکه ساختار ارائه ادعا به چه شکلی قرار است رخ دهد را پایه ریزی نموده و همه این موارد مرور خواهد شد تا بتوان یک ساختار جامعی را ایجاد کنیم. سپس به بررسی گزارش نهایی که اخیرا در آمریکا، اروپا، خاورمیانه و ... منتشر شده است، میپردازیم، تا با رویه هایی که بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است آشنا شوید. رویه هایی همچون میانجیگری، داوری و ... که در این مرحله صرفا آشنایی و پایه ریزی رخ میدهد. 

- بعد از طی کردن این مسیر وارد مرحله قبل از ساخت خواهیم شد و از لحاظ مدیریت پروژه ای و مدیریت ادعایی برای هرکدام یک چارچوب در تمام مراحل قبل از طراحی تا مرحله پس از ساخت معرفی خواهیم کرد.

- در مرحله طراحی، به موضوع قرارداد خواهیم پرداخت و از نگاه کارفرما تمام موضوعات مختلف مثل تمدید زمانی، تغییر سفارش، تاخیر، اعلانها، تعلیق، فسخ، خاتمه، جبران خسارت و ... را در قراردادهای مختلفی چون AGC ، AIA ، FIDIC، نشریه 4311 و بعضی از قرار داد های همسان صنعتی و غیر صنعتی، بررسی و مقایسه نماییم.

- سپس به سراغ قراردادهای بین کارفرما و پیمانکار اصلی و همچنین پیمانکار اصلی و پیمانکار جزء خواهیم رفت و آن ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد. این بخش را میتوان یکی از جامع ترین بخش ها معرفی کرد، به طوری که در هیچ کجا در دنیا این مبانی کنار هم به این صورت جمع آوری نشده است.

 - سپس وارد مرحله مناقصه و تدارکات خواهیم شد، مرحله ای که باید پیمانکار ریسک های قراردادی خود را ارزیابی کند. برای ارزیابی ریسک های پیمانکار چک لیست هایی را ارائه خواهیم کرد که پیمانکار را با پیچیدگی ها و ریسک های خود در قرار داد آشنا مینماید. این چکلیستها میتوانند موارد بسیار حساس و کلیدی برای پیمانکاران و برای شناسایی ریسکهای قراردادی، قبل از عقد قرارداد باشند. 

- بعد از مراحل فوق، وارد مرحله ساخت خواهیم شد. مرحله ای که بسیار حائز اهمیت است. هدف ما در کل چرخه حیات پروژه اجتناب از بروز اختلاف و ادعا است و در صورت بروز باید آن را خنثی کنیم و در غیر اینصورت در مرحله آخر آن را باید حل کنیم. در واقع، در این مرحله وارد فرآیندی می شویم که اگر ادعا و اختلاف ایجاد شد و موفق به جلوگیری از بروز آن نشدیم، باید آن را مدیریت کنیم و برای این موضوع نیاز به یک چارت داریم که آن هم در این بخش ارائه خواهد شد. تمام موارد مربوط به مدیریت مستندات که در دوره مدیریت اسناد و مدارک و آنالیز تاخیرات بیان شد در این بخش به کمک ما آمده و با استفاده از فرمهای استاندارد در قراردادهای مختلف به سراغ گامهای مشخص برای ادعا میرویم. در این مرحله علاوه بر بررسی محدد قراردادهای مختلفی چون AIA و FIDIC و AGC و همچنین موارد مطروحه در 4311، رویه های حل اختلاف زیادی از جمله، مذاکره، میانجی گری، داوری، هیئتهای حل اختلاف، قضایی و ... را بررسی نموده و برای همگی آنها فرایند مشخص و جامعی ارائه میکنیم. در انتهای این بخش که یکی از پیچیده ترین و سنگین ترین بخشهای دوره مدیریت ادعا است، به سراغ موارد و Case های دادگاهی در سراسر دنیا رفته و با بررسی و موشکافی هر کدام ارتباط عمیقی بین این موارد و مبانی آموزش داده شده برقرار خواهیم کرد.

- در مرحله آخر نیز به مرحله پس از ساخت خواهیم رسید و ادعاها و اختلافاتی که ممکن است قادر به حل آنها در طول پروژه نباشیم را بررسی نموده و فرآیندی برای این بخش نیز ارائه میکنیم. تکنیکهایی که بعضا وکلای حقوقی در عرصه بین الملل برای تدوین لایحه های خود استفاده نموده و برای آنها فرمولهایی نیز ارائه شده است.

- در تمام این بخشها ارتباط معناداری بین مبانی دوره های مختلف موسسه وجود خواهد داشت. دوره های  مدیریت مالی، برنامه ریزی و کنترل پروژه، مدیریت اسناد و مدارک و آنالیز تاخیرات بسیار به دوره‌ی  مدیریت ادعا و اختلافات(Claims and disputes Management) ارتباط داده شده تا از تمامی مطالب و آموخته هایمان در این دوره ها برای پیشگیری، مدیریت و حل ادعا استفاده کنیم.

.

---