پنل حقوق ساخت و مدیریت پروژه در دومین کنفرانس بین المللی حقوق ساخت
این ویدئو مربوط به پنل تخصصی مدیریت پروژه و ارتباط آن با مبانی حقوق ساخت است که در سال 1400 در دومین کنفرانس بین‌المللی حقوق ساخت و با حضور سه تن از اساتید (دکتر زویچی، دکتر علوی‌پور و مهندس مظفرپور) به صورت هیبریدی برگزار گردید. این پنل بین المللی از سه بخش زیر تشکیل شده بود:
1. روشهای اجرا و تحویل پروژه زیرساختی ضروری برای مدیریت قرارداد
2. نگاهی متفاوت به خدمات دولتی و خدمات مشاوره پروژه ها به منظور توسعه کارآمد
3. مدیریت پروژه شاه کلید مدیریت تاخیرات و ادعا
اگرچه این پنل حاوی بخش‌های مهمی است، اما در ادامه متن به ارائه خلاصه‌ای از نکات ارائه شده از سوی دکتر علوی پور در پنل سوم، یعنی مدیریت پروژه شاه کلید مدیریت تاخیرات و ادعا خواهیم پرداخت.
دکتر علوی‌پور در این بخش بیان داشتند که خیلی از مواقع برنامه زمانبندی به‌عنوان یک کالای لوکس در نظر گرفته می‌شود. پیمانکار بیان می‌دارد که برای اجرا نیازی به برنامه زمانی نخواهد داشت، غافل از اینکه برنامه زمانی پایه و اساس تحلیل تاخیرات، مدیریت ادعاها و بسیاری از کلیم‌ها قرار می‌گیرد و مبنایی کاملا حقوقی دارد. اگر برنامه زمانی وجود نداشته باشد، نمی‌توان تأخیرات پروژه را تجزیه‌وتحلیل نمود و در مدیریت ادعا و قرارداد و حتی پروژه عاجز خواهیم ماند.
در سال 1972 روش Time impact analysis یکی از روش‌هایی بود که در دادگاه‌های آمریکا مطرح شد و سپس کارهای زیادی در جهت توسعه آن اتفاق افتاد. ارزیابی‌های بسیار زیادی بر روی این روش قرار گرفت و حتی این روش مورداستفاده DOT و DOD آمریکا قرار گرفته است.
این موارد در حالی رخ می‌دهد که عدم توجه به بررسی لایحه تأخیرات از سوی کارفرما در طول اجرای پروژه و انتقال زمان بررسی لایحه تأخیرات به انتهای پروژه می‌تواند کارفرما را با بحران بزرگی روبرو سازد. این موضوع باوجوداینکه در قراردادهای داخلی وجود دارد اما متأسفانه توجه چندانی به آن نمی‌شود. تمام تحلیل‌هایی که از لحاظ تاخیرات انجام می‌شود، با زمان پروژه سروکار دارد. هویت این زمان وابسته به تصمیماتی است که در روز اول پروژه دررابطه‌با برنامه‌ریزی پروژه گرفته می‌شود. برنامه‌ای که باید در ابتدای پروژه مصوب شده، مرتب به‌روز گردیده و مبنای تحلیل تاخیرات و ادعاها قرار گیرد. فرض کنید کارفرما به پیمانکار 30 روز زمان برای ارائه برنامه زمانی می‌دهد، اما در طرف مقابل به جهت تأیید کارفرما چه میزان زمان داده شده است؟ پاسخ این سؤال در نشریه 4311 مسکوت مانده و همین امر در ابتدای پروژه ساختار زمانی، تحلیل تاخیرات و ادعا را دچار مشکل می‌نماید.
زمانی که در ابتدا زمانبندی مشخص نیست، توانایی انجام آنالیز تأخیرات در طول پروژه به سختی مقدور بوده و در نتیجه زمانی که نمی‌توان آنالیز تأخیرات را با دقت مناسبی انجام داد، در واقع نمی‌توان متوجه زمان دقیق تأخیر در پروژه شد. این موضوع ارتباط مستقیمی با کنترل زمان پروژه و البته موفقیت پروژه نیز دارد. تصور بسیاری از افراد بر این است که انحراف و بحث ضرایب وزنی و درصد پیشرفت گیری همان تأخیر است، اما در واقع این‌چنین نبوده، بلکه مسیر بحرانی پروژه است که زمان نهایی پروژه را کنترل می‌نماید. روشهای برنامه‌ریزی پروژه اصل و اساس را تشکیل می‌دهند و به ما می‌گویند که چه میزان از پروژه عقب هستیم. انحراف و تأخیر دو موضوع متفاوت از یکدیگر هستند، اما متأسفانه حتی برخی از مشاوران به این موضوع آشنا نیستند و تاکید بسیار زیادی بر روی ضرایب وزنی و درصد پیشرفت دارند که این موضوع باعث می‌شود در طول پروژه آنالیز تأخیرات انجام نشده و قادر به پیش‌بینی زمان نهایی پروژه نیز نباشیم. این موضوع زمان را از کنترل خارج نموده و باعث میگردد امکان ارائه برنامه جبرانی نیز وجود نداشته باشد.
به‌عنوان‌مثال، DOT آمریکا الزام دارد که اگر برنامه زمانی به‌صورت 30 روزه ارائه شد، باید به همراه آن تحلیل تأخیرات نیز ارائه شود زیرا کارفرما باید متوجه شود که در طول پروژه بر اساس برنامه زمانبندی از پروژه به چه میزان عقب بوده و بر این اساس است که می‌تواند تصمیم بگیرد که جبران تاخیر باید از سوی کدام عامل صورت پذیرد. در این حالت است که برنامه جبرانی نیز شرایط مناسبی خواهد داشت. اگر این کار انجام نشود تحلیل تأخیرات به انتهای پروژه موکول شده و این فرآیند علاوه بر تحمیل هزینه‌های زیادتر به پروژه، از کنترل خارج شدن زمان، موضوع تحلیل ادعاها را نیز با پیچیدگی مواجه می‌نماید. موضوعی که اگر تحلیل آن در حین پروژه رخ دهد هزینه‌های کمتری را نیز به کارفرما به واسطه جلوگیری از خسارات آتی به همراه داشته و پیمانکار را نیز از سردرگمی خارج می‌نماید. به همین دلیل است که آنالیز تأخیرات به‌صورت آینده‌نگر توصیه میگردد.
جایگاه مبانی ارائه شده در آموزش‌های مؤسسه ACEMI
در نقشه راه جامع موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور، در سطح مهارت های سخت دوره ای با عنوان (فرآیند جامع آنالیز تأخیرات در پروژه) به صورت جامع ارائه شده است. باید توجه داشت که دوره های"برنامه ریزی، زمانبندی، ارزیابی و کنترل پروژه" و"مدیریت یکپارچه مدیریت مالی، حسابداری و هزینه"و"فرآیند جامع مدیریت اسناد و مدارک"پیشنیازهای این دوره می باشند. همچنین به جهت آشنایی با سایر دوره ها و تاریخ برگزاری آن ها می توانید به بخش تقویم آموزشی موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی پور مراجعه نمایید.
