آینده سازمانها و نقش ما در خلق و مدیریت آنها
در این برنامه که دکتر علوی پور میزبان و مهندس اسدی، مدیرعامل گروه پژوهشی صنعتی آریانا به عنوان مهمان حضور داشتند و به صورت زنده در اینستا گرام برگزار شد، مهندس اسدی در رابطه با نقش سازمان ها در مقابل پاندمی كرونا و طراحی سازمان با توجه به موضوعات پیشرو مطالبی را بیان کردند که در ادامه به صورت مختصر به شرحی از مطالب بیان شده می پردازیم.
مهندس اسدی به بیان این موضوع پرداختند که در زمان حال حاضر، برای سازمان ها حداقل دو نیروی محرک خیلی مهم وجود دارد که سازمان ها را تحت تاثیر قرار میدهند:
1- مربوط به ایران است (تحریم و اقتصاد).
2- مربوط به کل جهان است (کرونا).
موضوع اول که مختص خود ایران است، در واقع مربوط به بخش تحریم و اقتصادی کشور میشود. موضوعی که اشاره به مشکل جدی در حوزه اقتصاد و روابط بین الملل دارد (همانند نقل و انتقالات مالی و دسترسی به بازارها و همینطور دسترسی به زنجیره تامین). اما حداقل می توان پیش بینی نمود که این موارد خیلی شدید تر نمی شوند، زیرا در ابتدای این مشکل، شناخت خوبی نداشتیم، ولی بعد از گذشت زمان موفق شدیم کمی شرایط را درک کنیم.
از طرفی، ویروس کرونا هم می تواند باعث شود گشایش هایی روی موضوعات بیان شده رخ دهد. در واقع کرونا نیز باعث تشدید بعضی موارد اقتصادی شده و در واقع این نکات، موضوعاتی است که بر روی برنامه های سازمان تاثیر گذار هستند.
اما بحث این برنامه که مختص ایران نیست و در سراسر جهان رخ داده بحث کرونا است که پیش بینی میشود تاثیرات بسیار جدی بر روی رفتار سازمان ها بگذارد. نکته قابل تامل این است که نباید پاندمی کرونا را به صورت کوتاه مدت در نظر بگیریم، بلکه باید انتظار موج های بیشتری را داشته باشیم که تاثیر مستقیم بر روی اقتصاد و برنامه های سازمان ها دارند و قاعدتا می توان انتظار داشت که همه سازمان ها و همه افراد، تحت تاثیر این موج ها قرار گیرند. در واقع، باید رفتار احتیاطی را مد نظر قرار داد و احیانا اختلال در زنجیره تامین که شاهد آن بودیم، ادامه داشته باشد. این بدان معنی است که پاندمی کرونا روی اغلب کارها و رفتارها تاثیر میگذارد.
اما این موارد زمانی اهمیت دارند که بخواهیم به طراحی سازمان بپردازیم. با توجه به گزارشات به دست آمده، طراحی سازمان در قسمت بالای لیست چالش ها و مسائل سازمان ها قرار میگیرد. زمانی که قصد طراحی سازمان را داریم، باید دو موضوع مهم مورد توجه قرار گیرند:
1- سازمان را به گونه ای طراحی کنیم که کارایی بالایی داشته باشد.
2- سازمان، اثر بخشی بالاتری داشته باشد.
در واقع باید یک سازمان به گونه ای طراحی شود که سرعت عمل زیادی داشته و توانایی انطباق پذیری و سازگاری بالاتری در این مجموعه وجود داشته باشد. بر این اساس، سازمان باید به گونه ای طراحی شود که چابک بوده و سرعت عمل بالایی داشته باشد.
حال باید پرسید نقش کرونا در این موارد چیست؟ در واقع کرونا ما را پرتاب کرده است به دنیای آینده! میتوان گفت به نوعی سرعت آرام تغییرات سازمان ها را بسیار سریع تر کرده است. برای مثال: سازمانی که قصد داشت طی برنامه چندین ساله، طراحی ساختار و فرهنگ متناسب با سیستم مورد نظر را اصلاح کند و تغییر بدهد و فرآیند های مربوطه را طراحی کند، کرونا باعث سرعت بخشیدن به این مسیر شده است.
حال اگر بخواهیم این موارد را از منظر سازمانهای فعال در صنعت و پروژه های ساخت بررسی نماییم، یکی از مشکلاتی که در پروژه های ساخت وجود دارد، این است که علی رغم توجه بسیار به ابعاد فنی، اما به ابعاد انسانی و فرهنگی خیلی توجه نمی شود. این بدان معناست که هزینه هایی در محل سایت برای ارتباط تلفنی و ارائه گزارش و... صورت میگیرد، ولی به افراد و فرهنگ کاری در این صنعت، توجه کافی نمیگردد.
با توجه به اینکه کشور ما دارای قشر نسبتا جوانی است و جامعه جوانی داریم، این جامعه جوان تحصیلات بالایی دارند و کسانی که تجربه کافی در فضای بین الملل را دارند، این تفاوت برای را به خوبی حس میکنند. در واقع این موضوع یک مزیت بزرگ برای کشور ما بوده و باید از این فرصت نهایت استفاده را برد.
نتیجه گیری:
یکی از نکات مهمی که باید مد نظر سازمان ها قرار بگیرد، این است که تغییر را درک کنند و با آن همراه شوند و خود را با تغییرات سازگار کنند. به عنوان مثال، زمانی که قراردادهای دو عاملی (EPC یا DB) وارد کشور شد، اولین شرکت هایی که از سمت قرار دادهای سه عاملی به سمت قراردادهای دوعاملی رفتند و این نیاز به تغییرات را درک کردند، امروزه جزو بزرگترین شرکت های صنعت ساخت در کشور هستند. به نوعی میتوان گفت که (EPC) فقط یک موضوع از لحاظ قراردادی نبوده است، بلکه رفتار و ... سازمان را نیز با انجام تغییرات تحت تاثیر قرار می دهد.
می توان نتیجه گرفت که در طراحی امروز سازمان ها به سمتی حرکت میکنیم که از یک ساختاری که به صورت سلسله مراتبی شکل گرفته به سمت تیم سازی می رویم. در واقع دنیای آینده که زمان وقوع آن بسیار نزدیک است، دنیای سازمان ها با شبکه ای از تیم ها هستند (تیم های داخل سازمان و خارج از سازمان) و باید از فرصتی که بوجود آمده است نهایت استفاده را ببریم و به این دلیل که سطح پذیرش و انعطاف پذیری سازمان ها در این موضوع به دلیل پاندمی کرونا بالا رفته است، باید هرچه سریعتر تغییرات را بوجود بیاوریم.
