پروتکل تاخیر و تصدیع (Delay and Disruption Protocol) یک راهنمای جامع و استاندارد برای تحلیل تاخیرات و کاهش بهرهوری (تصدیع) در پروژههای صنعت ساخت است که توسط انجمن حقوق احداث انگلستان (Society of Construction Law - SCL) تدوین و منتشر شده است. این پروتکل نخستینبار در سال ۲۰۰۲ ارائه شد و در سال ۲۰۱۷ با ویرایشی جدید بهروزرسانی گردید تا با روشهای نوین تحلیل تاخیرات سازگار شود.
ویرایش دوم این پروتکل، با همکاری گروهی از حقوقدانان، مهندسان و مدیران پروژه در انگلستان تدوین شده و تغییرات قابلتوجهی نسبت به نسخه اول داشته است. این نسخه برای نخستینبار در ایران، بهعنوان یک پروژه مشترک بین موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علویپور و موسسه بینالمللی سنگ بنای حقوق احداث، با همکاری متخصصان حوزههای مدیریت پروژه و حقوق ساخت، ترجمه شده است. یکی از نقاط قوت این ترجمه، همکاری میانرشتهای متخصصان از حوزههای مختلف است.
انتخاب این پروتکل برای ترجمه صرفاً به دلیل شهرت آن نبوده است، بلکه مرجعیت آن در دادگاهها و دیوانهای داوری بینالمللی و مقبولیت گسترده آن در میان متخصصان فنی و حقوقی صنعت احداث از دلایل کلیدی این تصمیم بودهاند. این سند یکی از منابع اصلی برای نویسندگان کتب قراردادی و دعاوی حقوق احداث محسوب میشود.
پروتکل SCL یکی از معتبرترین اسناد در زمینه تحلیل تاخیرات و کاهش بهرهوری است و بهعنوان مرجع بسیاری از پروژههای بزرگ در سراسر جهان مورداستفاده قرار میگیرد. باوجودآنکه این پروتکل در بریتانیا تدوین شده است، اما بهطور گسترده در آسیا، اروپا و خاورمیانه توسط محاکم قضایی، داوران و کارشناسان برای تعیین مسئولیت طرفین در شرایط بروز تاخیر و تصدیع به کار گرفته میشود. تاکنون کاربران از ۱۴۲ کشور مختلف به این سند دسترسی داشتهاند.
هدف اصلی این پروتکل، ارائه راهنمایی عملی برای مدیریت تاخیرات و تصدیع در پروژههای احداث است، بهگونهای که طرفین قرارداد بتوانند با استناد به آن، درخواستهای تمدید مدتزمان و جبران مالی را بهصورت اصولی مدیریت کنند. این سند همچنین در کاهش اختلافات قراردادی و ارائه راهکارهای مناسب برای حل مسائل حقوقی و مالی مؤثر است.
بهطورکلی، اهداف پروتکل SCL شامل موارد زیر است:
- کاهش اختلافات قراردادی مرتبط با تاخیرها و تصدیع.
- تدوین و اجرای روشهای استاندارد برای تحلیل و مدیریت تاخیرات.
- ارائه راهکارهای عملی برای حلوفصل دعاوی و مسائل قراردادی.
باتوجهبه کمبود منابع فنی و حقوقی در زمینه تحلیل تاخیرات و تصدیع در کشور، همچنین ضرورت درک صحیح تعامل این مفاهیم، موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علویپور و موسسه بیالمللی سنگ بنای حقوق احداث، از مهرماه ۱۳۹۹ پروژه ترجمه این پروتکل را آغاز کردند. در این مسیر، متخصصان میانرشتهای از حوزههای مهندسی، مدیریت پروژه، حقوق و بازرگانی همکاری داشتهاند.
پس از قریب به چهار سال تلاش مستمر، این کتاب سرانجام در اختیار جامعه مهندسی و حقوقی کشور قرار گرفته است. این منبع ارزشمند میتواند نقش بسزایی در ارتقای دانش و مهارت متخصصان این حوزه ایفا کند. شایانذکر است که موجودی چاپ اولیه این کتاب به پایان رسیده است و در صورت تجدید چاپ، اطلاعرسانی لازم انجام خواهد شد.